HÀNG RÀO CÂY

Rào thấp hay rào chân

– Rào cao chỉ khoảng 15-20cm

– Để phân ranh giới

– – giữa khu này với khu kia trong một khu vườn

– – giữa vườn và lối đi cạnh vườn hoặc xuyên vườn

– Rào chân giống như một đường kẻ trên mặt đất, mà có thể bước qua

– Ví dụ

– – – hàng rào gạch có chiều cao 1 bằng 1 viên gạch

– – – hành rào cỏ lan chi

– – – hàng rào cây bụi thấp có hoa như tóc tiên, cẩm tú mai, dừa cạn, thạch thảo, thanh táo, sả

– – – hàng rào cây bụi gia vị, cứng cáp như sả, mùi tàu, tía tô, dền đỏ, dền cơm

Rào trung hay rào vách

– Rào cao từ ngang gối đến ngang lưng

– Để phân ranh giới

– – giữa các phân khu chuyên biệt của vườn

– – giữa vườn và sân trước của nhà

– Rào trung giống như một tấm vách ngăn hay tấm bình phong giữa các khu vực thông nhau. Rào trung không bước qua được nhưng nhìn qua được. Các khu vực có rào trung thông nhau nên đi sang nhau thoải mái.

– Ví dụ hàng rào găng hay ô rô cắt tỉa đến ngang bụng, ngăn giữa khu trồng vườn cây cảnh ở trước nhà ở và các khu khác vườn mà thông sao ao và chuồng lợn

Rào dậu hay rào chéo

– Rào dậu là rào cao tầm trung, nhưng thay vì ngăn cách tầng trung trên mặt đất thì rào dậu vừa ngăn cách vừa kết nối

– Để phân chia giữa vườn của người này và người khác trong một khu vườn lớn của đại gia đình ví dụ ông bà chia nhà cho các con cháu, ở trong một khu đất lớn

– Rào dậu không bao toàn vườn.

– Rào dậu giống như tấm rèm, có thể cao nhưng vén lên đi qua đi lại thoải mái. Ở hai bên rào dậu có thể trò chuyện, nằm tay, chuyển đồ sang cho nhau. Cây cối hai bên rào dậu lan sang nhau thoải mái.

– Mồng tơi là cây tiêu biểu cho rào dậu, cho nên có từ dậu mồng tơi

Rào khối

– Rào khối về hình thức giống như bức tường bao lấy khu vườn, về năng lượng, tạo ra một cái hộp 3D cho toàn bộ khu vườn, từ trời xuống đất gồm ba tầng là tầng trời, tầng mặt và tầng đất

– Rào khối là rào toàn vườn hoặc rào toàn bộ mảnh đất mà bên trong có nhà và vườn.

– Rào khối chuẩn là không đi qua được cũng không nhìn qua được, vì bên trong rào khối là của mình và bên ngoài rào khối là của người khác.

Cái quan trọng trong việc làm hàng rào trong vườn là đừng làm sai bản chất của nó, thì sẽ bảo vệ được cấu trúc và vận hành các khu vực bên trong và bên ngoài hàng rào. Khi hiểu đúng bản chất của hàng rào có thể chọn được vật liệu và loại cây phù hợp để làm hàng rào.

CÂY HÀNG RÀO

Cây làm hàng rào phải phân cành nhánh và mọc lá từ dưới gốc lên ngọn thì hàng rào mới kín và chắc.

– Cây thưa tán, thưa lá làm hàng rào sẽ không kín đáo.

– Cây thân cọc, phân tán ở gần ngọn, không phân tán ở tầng thấp của thân chính không làm hàng rào được vì làm như vây hàng rào sẽ hở chân.

– Cây bụi rất thấp chỉ làm hàng rào chân

– Cây bụi hạn chế chiều cao và cũng không leo cao được không thể được trồng ở rào khối mà chỉ làm rào vách, rào bình phong như cây rau ngót

Cây lâu năm và cây thường xanh phù hợp để làm hàng rào

– Cây lụi đi hoặc rụng nhiều lá hàng năm, dù năm sau mọc lai, vì đến mùa cây lụi thì hàng rào bị yếu.

– Cây theo mùa, cây ngắn ngày không làm được hàng rào vì hảng rào là cấu trúc bảo vệ lâu dài cho khu vườn

Cây hàng rào nói chung trồng từ cành được, vì cây hàng rào có khả năng mọc rễ và mọc mầm từ các mắt trên cành.

Cây hàng rào lan ngang mạnh quá thì dễ tấn công các cây mọc phía trong vườn, thay vì tạo ra lớp hàng rào bảo vệ vườn

– Cây hàng rào có thể lan trùm lên tán các cây trong vườn như cây bìm bìm, cây tơ hồng …

– Cây hàng rào có thể bò lên thân và cành của các cây trong vườn, siết cổ các cây này như cây đậu biếc, cây lá mơ …

– Cây hàng rào có thể bò ngang trên mặt đất, xâm chiếm toàn bộ vườn như cây lá mơ, cây tơ hồng …

Các loại cây không được làm hàng rào

– Cây rất hữu dụng cho cuộc sống đời thường không được trồng làm hàng rào hoặc sát hàng rào, vì rào bản chất là để phân ranh giới và ngăn cách. Cây hữu dụng tạo ra sự thu hút. Khi cây bị người trong nhà khai thác quá nhiều sẽ hỏng rào. Khi cây thu hút người ngoài sẽ tạo ra sự xâm hại với khu vườn, thay vì sự bảo vệ. Một số cây rau có thể làm hàng rào khối là rau đay, rau cúc tần …nhưng nói chung cây hoa đẹp thơm và cây rau, củ, quả chỉ nên dùng rau làm hàng rào nội bộ

– Cây quá quý, quá đắt, quá đẹp, quá thơm không được trồng ở hàng rào vì dễ bị chú ý, bị ăn trộm, gây hở biên, gây xâm hại, thay vì bảo vệ cho khu vườn

– Cây có tính trụ cho cả khu vườn hay mảnh đất như cây cau, cây bưởi … phải trồng ở trong vườn không được trồng ở biên, đặc biệt không được làm hàng rào

– Những cây ăn quả lâu năm, thân gỗ , tán rộng như mít, na, bưởi, táo, ổi … nên được trồng vào bên trong vườn, nơi được che chắn bảo vệ bởi hàng rào.

– Chuối có thể trồng thành bụi ở góc vườn, gần chuồng, hố phân và hố xí. Chuối không nên trồng quá gần hàng rào, tạo buồng ở bên ngoài vườn hoặc ngay sát hàng rào để bị vặt trộm

CÁC LOẠI CÂY HÀNG RÀO

Cây phổ biến nhất để làm hàng rào là cây bụi và cây dây leo.

Cây bụi :

– Cây bụi thân cành :

– – – Cây rau : cây rau ngót, cây rau đay, cây tần bì

– – – Cây hoa : cây dâm bụt, cây tầm xuân,

– – – Cây thường xanh, thân bụi hoá gỗ được, hoa quả đều nhỏ và khá ẩn so với lá cành : cây găng, mật cật, cây duối, cây ô rô, cây bùm sụm …

– Cây bụi thân củ

– – – Cây bụi thân củ lá bé và mọc sát đất như cây tóc tiên chỉ có thể làm hàng rào chân,

– – – Cây bụi thân củ cành lá to, mọc ngang đùi như cây dong lá, cây dong riềng, cây riềng, cây gừng, cây nghệ …. đều có thể làm hàng rào, nhưng chỉ nên làm hàng rào nội bộ

– – – Cây bụi thân củ lớn như cây chuối cảnh có thể làm hàng rào nội bộ hoặc là cây đỡ cho cây hàng rào, nhưng không cẩn thận, cây phát triển quá sẽ làm đổ hàng rào

Cây dây leo :

– Cây dây leo thân gỗ : cây sử quân tử,

– Cây dây leo thân mềm : cây hoa bìm bìm, cây tơ hồng,….

– Cây dây leo thân bán gỗ : cây hoa ti gôn, cây đậu biếc, cây lá mơ, cây hoa huỳnh anh, cây kim ngân,

Cây thân thẳng :

– Tre trúc làm hàng rào rất tốt nhưng đất phải rộng

– Tre trúc phù hợp với vườn nằm ở các khu vực bị xói lở như bờ sông hay mép đồi

– Cây đơn thân như cây hoàng nam, cây trắc bách diệp … là cây đơn, nghĩa là cành lá cây này không đan kết vào cành lá cây kia tạo thành mảng, nên phải trồng san sát nhau mới tạo nên hàng rào, nhưng trồng thưa thì hàng rào hở và yếu, mà trồng sát nhau quá thì cây lại yếu, xấu và tốn tiền. Cho nên, loại cây này chỉ dành để làm hàng rào nội bộ, hay là lớp cây bổ sung cho hàng rào mà thôi chứ bản thân nó không phải cây hàng rào

– Nhiều cây thân thẳng có tán phía trên chỉ có thể trồng sát hàng rào, nhưng không thể làm hàng rào như cau.

Cây mảng bám : Cây bám tường rào bao phủ bề mặt tường rào bằng các chân rễ mọc từ cành và tạo thành các mảng xanh lớn như cây vảy ốc, cây thường xuân, câu trầu không, cây trầu bà … Nếu tường mà các cây này bám lên là hàng rào thì các cây này có thể tạm coi là lớp cây hàng rào bổ sung. Cây bám tường coi tường là mảnh đất dựng dọc lên, cho nên câ bám tường chỉ mạnh bám tường gạch, tường đất, mà không mạnh khi bám vào các dạng lưới vô cơ bằng sắt và nhựa, và cũng không mạnh khi bám vào các hàng rào gỗ.

– Cây họ trầu như trầu không, trầu bà : bám tường cũng được, bám cây thân gỗ cũng được mà bám các loại hàng rào lưới cũng được tuy yếu hơn

– Cây họ vảy ốc loại lá nhỏ và loại lá to : cây này chỉ bám tường gạch chứ không bám hàng rào nhựa, hàng rào sắt, vì đối với cây này tường gạch là một dạng đất

– Cây thường xuân