CHANH

– Bồ kết có tính mộc hoả, phải nướng qua lửa rồi lại đun với nước

– Chanh có tính kim thuỷ, khi gội đầu dùng chanh tươi vắt và xoa thẳng lên tóc, sao cho tóc ngấm đều chanh

Tốt tóc thì cỏ mần trầu

Sạch ghét, sạch gầu bồ kết với chanh.

Chanh không chỉ kết hợp mà còn có thể thay thế hoàn toàn bồ kết trong các trường hợp sau đột xuất sau

– Khi bận rộn không kịp đun bồ kết

– Khi đi xa nhà

Đối với tóc, bồ kết vừa có tính dưỡng vừa có tính xả, chanh cũng vậy. Đó chính là lý do, chanh và bồ kết là hai loại quả hữu dùng hàng đầu để gội đầu.

Nấu nước bồ kết thì phức tạp và mất thời gian hơn dùng chanh rất nhiều, nhưng bồ kết khô bảo quản được quanh năm nhưng chanh phải dùng tươi nên có mùa sẵn chanh, có mùa hiếm chanh.

Chanh chua thì khế cũng chua

Chanh bán có mùa, khế bán quanh năm

Anh về mắc võng ru con

Đừng nên tơ tưởng trái chanh non trái mùa

Ít bồ kết thì tăng nước, nhưng chanh tươi vắt thẳng lên tóc nên càng dài càng tốn chanh, thì mới đủ chanh để ngấm đều cả mái tóc.

Tóc dài thì tốn tiền chanh

Nào ai bán tóc nuôi anh bao giờ

Chanh có nhiều công dụng, như kết hợp với muối để làm nước chấm, kết hợp với đường để làm nước giải khát, kết hợp với nước luộc rau để làm canh chua, kết hợp với đu đủ để làm nộm … Đó là dùng chanh để ăn.

Trồng chanh phải biết giống chanh

Giống chanh ăn quả, giống chanh gội đầu

Chanh chua cũng có thể dùng để giặt quần áo., đặc biệt bẩn bị ố, còn bồ kết không dùng để giặt đồ. Có nhiều quả có vị chua như cam chua, bươi chua, quít chua, quất chua, chấp chưa hay khế chua, nhưng chỉ có chấp có thể dùng thay cho chanh để gội đầu. Chấp có thể coi là giống chanh gội đầu.

Chanh chua anh để giặt quần

Người chua anh để làm thần gốc đa

Chanh không chỉ có khả năng tẩy rửa mà chanh còn có khả năng nhuộm.

Chàng về em gửi đôi chanh

Trái chín nhuộm áo, trái xanh gội đầu

Nghe rằng quan huyện gọi hầu

Mua chanh mua khế, gội đầu cho thơm

Bồ kết không kết hợp với phèn chua như kết hợp với chanh, mà phèn chua dùng để giặt tẩy quần áo

Chợ Hàng Dầu một tháng sáu phiên

Gặp cô hàng xén kết duyên vừa rồi

Cái gánh hàng đây những quế cùng hồi

Có mẹt bồ kết, có nồi phèn chua

Bó hương thơm xếp để bên bồ

Trần bì, cam thảo, sài hồ, hoàng liên

Hàng em đáng giá bao nhiêu tiền?

Để ta xếp vốn ta liền buôn chung

Buôn chung, ta lại bán chung

Được bao nhiêu lãi, ta cùng chia nhau.

Phèn chua, còn được gọi là kali alum, là một loại muối kép của kali và nhôm, có công thức hóa học KAl(SO4)2 hoặc KAl(SO4)2·12H2O (dạng ngậm nước). Nó thường được tìm thấy ở dạng tinh thể không màu hoặc trắng, có thể trong hoặc hơi đục. Phèn chua có vị chát, tan trong nước, đặc biệt là nước nóng, và không tan trong cồn.

Phố Hoài bốn tháng một phiên

Gặp cô hàng xén anh kết duyên vừa rồi

Gánh hàng cô những quế cùng hồi

Những mẹt bồ kết những nồi phèn chua

Bài này như bài trên vẫn nói về thề nguyền kết duyên nam nữ. Tuy nhiên điểm mâu thuẫn ở đây là duyên thì kết nhưng hàng xén thì cắt

Như vậy chanh có thể

– dùng để gội đầu : chanh vừa có thể kết hợp với bồ kết, vừa thay thế được bồ kết, trong việc gội đầu, như bồ kết chanh vừa dương được tóc vừa xả được tóc

– dùng để giặt quần áo : chanh và phèn chua cũng có thể dùng để giặt đồ, nhưng phèn chua không thề dùng để gội đầu và phèn chua khó tìm trong khi chanh vừa tiện dụng vừa dễ tìm hơn nhiều

– dùng để nhuộm quần áo