Bát hương sứ thường được bán cùng chân đế gỗ để tôn bát hương cao hơn và cho đẹp. Bát hương đồng hầu như đều có chân sẵn nên không cần thêm đế gỗ. Bát hương sứ thường chỉ có đế bằng, đế bệt, không có chân nên nhiều người cho bát hương sứ lên đế gỗ.
Đế gỗ có hai loại : loại riêng cho từng bát hương và loại chung cho cả ba bát hương trên ban thờ. Cả hai loại này đều không cần thiết. Mua đế gỗ không những tốn tiền mà còn làm cho bát hương thiếu chắc chắn cả về vật lý và năng lượng.
Đế gỗ đặt dưới bát hương là cấu trúc đế vào và làm cho bát hương không vững bằng đặt trực tiếp lên mặt bàn thờ. Ban thờ nhiều nhà quá cao rộng so với chiều cao và tầm với của người trong nhà, lại thêm bát hương có chân gỗ và rồi cả ban thờ để trên tầng thượng, kết quả là bát hương lơ lửng chả gia tiên nào về được mà người nhà cũng ngại cắm hương.
Xu hướng bổ sung đế để thượng mọi thứ trên ban thờ lên không chỉ xảy ra với ba bát hương mà còn xảy ra với chén nước và đĩa hoa quả, cùng toàn bộ bàn thờ.
Đĩa hoa quả mà có chân đế thì được gọi là mâm bồng. Chân đế của đĩa hoa quả làm đĩa hoa quả cao hơn, không giống đĩa bình thường, chứ không hề làm cho đĩa hoa quả vững hơn. Đĩa hoa quả quá cao, thêm hoa quả nữa là cao hơn hẳn bát hương trung tâm không phải là điều hay.
Chén nước cũng được đặt trên đế chung thành một bộ ba hoặc năm chén. Chén nước để trên đế rõ ràng không vững bằng để thẳng lên mặt bàn thờ.
Ban thờ thì càng ngày càng bị thượng lên cao theo số tầng nhà. Nhà tầng xây từ đất lên dù sao vẫn còn có đế thật, còn nhà chung cư thì thậm chí còn mất đế luôn vì không ai ở chung cư thực sự sỡ hữu hay tự mình làm cái đế nhà, mà ban thờ lơ lửng mất đế là ban thờ vô hiệu.
Đế gỗ bát hương, đế chén nước và đế đĩa ban thờ là ba loại đế thêm vào, đế giả, đế ảo, nhưng rất nhiều ban thờ gia đình sử dụng vì mọi người đều nghĩ nhà chỉ có một ban thờ, thêm đế vào các đồ thờ làm cho đồ thờ thêm đẹp, thêm trang trọng.
Nếu chỉ làm cho mọi thứ thêm đẹp thôi thì không sao nhưng đế giả luôn phá đế thật. “Đế thêm vào” là hành động thừa cơ để làm lung lay hay lật nhào ai đó hơn là hỗ trợ người ta, bởi vì đế là cấu trúc nền tảng thuộc về bản chất gốc của đối tượng chứ không phải cấu trúc thêm thắt.
Đế là cấu trúc nền tảng theo cả không gian và thời gian để một hệ thống dựa vào đó phát triển. Là cấu trúc mang tính sống còn của cả hệ thống, nên đế phải có trước bất kỳ cấu trúc nào khác, giống như xây nhà là phải đào móng trước, muốn xây nhà cao mà móng đào không đủ sâu thì nhà sẽ sập. Hệ thống sau này tồn tại được bao lâu và phát triển như thế nào là do đế.
Các vị tổ của vạn vật, loài người và dân tộc đều là các vị “đế” như Thượng Đế, Tiên Đế, Đế thiên, Đế thích, Viêm đế, Hoàng đế, Khôi đế, Đế minh, Đế nghi … Trong đạo Phật, tập đế và khổ đế là hai phạm trù trọng yếu liên quan đến nhân quả.
Bàn thờ là để nối về cái gốc của ngôi nhà và gia đình. Đế chính là gốc. Bàn thờ đích thực là bàn thờ phải có đế, phải chạm được vào các vị đế. Bàn thờ càng mạnh thì càng chạm xuống được các tầng đế sâu của đất trời và các vị đế của dòng tộc.
Ban thờ có hai loại đế chính
– Đế cấu trúc gồm có đế vật lý và đế năng lượng
– Đế tinh thần là các vị đế đỡ ban thờ thuộc nhóm thần linh, gia tiên và xứ sở
Các vị đế chính là các vị đã sinh ra chúng ta và dòng họ, mà trực tiếp nhất là cha mẹ và xa hơn là bà cô, ông mãnh, gia tiên, tiền tổ.
Đời con cháu mất gốc với tổ tiên là tình trạng chung của gần như tất cả ngôi nhà, gia đình, ban thờ, bát hương. Càng thêm đế giả chỉ càng cho tình trạng thêm trầm trọng. Chẳng qua không hiểu được cái đế của việc thờ cúng là gì nên không cho rằng việc thêm thắt đế ấy là có hại.
Đế cấu trúc về vật lý là
– mặt đất
– sàn nhà (và cả móng nhà)
– bàn thờ (và cả chân bàn thờ)
Quan trọng nhất là đế mặt đất.
– Ban thờ ở nhà đất sở hữu bao giờ cũng mạnh đế hơn ban thờ ở nhà đất không sở hữu (nhà đi thuê, nhà đi mượn)
– Ban thờ nhà đất bao giờ cũng mạnh đế hơn ban thờ nhà tầng không có đất (nhà chung cư)
– Ban thờ ở tầng trệt bao giờ cũng mạnh đế hơn ban thờ ở các tầng trên, và nếu nhà 2, 3, 4 tầng thì còn gắng đỡ được, nhà 5, 6, 7 … tầng trở lên là ban thờ sẽ bị yếu đế. Nếu bát hương gia tiên bị yếu đế, chúng ta nên di chuyển bát hương xuống tầng 1.
Nếu ban thờ bị yếu phần đế, do xu hướng thượng ban thờ lên tầng trên và xu hướng ở nhà cao tầng, nhà chung cư, thì phải hạ dần ban thờ xuống càng gần đất càng tốt.
Trong các lễ cúng ngoài trời, có thể cắm hướng thẳng xuống đất, bởi vì mặt đất là chân đế cơ bản nhất của mọi thờ cúng.
Với những người ở nước ngoài, ban thờ nói chung cực kỳ yếu vì ban thờ không được đặt ở trên mảnh đất quê hương. Người có xu hướng chối bỏ hết phong tục tập quán, gia đình, tên tiếng Việt, ngôn ngữ Việt, món ăn Việt thì ban thờ càng yếu.
Để làm mạnh đế đất của ban thờ thì tro bát hương, nước, gạo, muối, hương thắp nói chung phải là đồ mang từ quê hương nơi sinh ra lớn lên, quê cha, quê mẹ đặt lên ban thờ mới có thể đỡ được, cụ thể
– tro bát hương phải đốt từ rơm rạ của cây lúa mọc trên đất quê hương
– nước phải lấy từ nguồn nước tự nhiên của quê hương như sông, hồ, ao, đầm tự nhiên hoặc giếng của đền và đình (phải làm lễ xin)
– gạo phải lấy cây lúa mọc trên đất quê hương
– muối được làm trên mảnh quê hương
Quan trọng thứ hai là đế sàn nhà
– Sàn tầng trệt liền với móng nhà là nơi để bàn thờ tốt nhất
– Tối kỵ ban thờ treo hoặc đặt trên nóc tủ, không tiếp xúc với sàn nhà
Quan trọng thứ ba là đế bàn thờ
– Bàn thờ cần nhất là chắc chắn
– Tất cả các đồ thờ (bát hương, hũ muối gạo nước, chén nước, mâm đĩa … ) cần để trực tiếp lên ban thờ không qua đế
Đế giả chính là biểu hiện vật lý của tình trạng suy đế thật. Chúng ta cần làm là tự đặt câu hỏi mình lập ban thờ để cho đẹp hay vì mục đích gì. Đẹp mà đạt mục đích thì mình nhất định nên làm, còn đẹp mà hỏng mục đích thì thành ra là xấu. Vấn đề nữa trong thờ cúng nên làm mọi việc đơn giản, chính xác, rõ ràng và thiết thực với mong muốn của mình cũng như của gia tiên, mà người mà mình thờ cúng.
Nếu muốn làm mạnh ban thờ thì phải loại hết các đế thêm thắt và làm mạnh đế cơ bản. Cụ thể là cần củng cố đế thật của ban thờ cả cấu trúc vật lý – năng lượng và nối về các vị đế, đồng thời dọn dẹp các đế giả.
