Năm trai năm gái là mười
Năm dâu năm rể là đôi mươi tròn
Hai bên phụ mẫu song toàn
Rồi ra kéo được trâu vàng Hồ Tây
Theo bài ca dao, để bắt được trâu vàng hồ Tây thì cần sự đồng lòng nhất trí của 32 người, cụ thể
– Năm con trai, năm con gái = 10
– Năm con dâu, năm con rể = 10
– Cha mẹ = 2
– Phụ mẫu của năm con dâu, năm con rể = 20
Nhà nào có được 10 con, 5 trai, 5 gái đã là khó, lại con dâu rể và phụ mẫu hai bên đầy đủ nữa còn khó hơn, đã vậy tất cả cùng phải đồng lòng đi bắt trâu vàng hồ Tây. Như vậy trâu vàng hồ Tây đại diện cho sự cân bằng, sung túc và thống nhất âm dương giữa các thế hệ trong dòng họ.
Cấu trúc để kéo trâu vàng Hồ Tây lên gợi nhớ đến cấu trúc bọc trăm trứng của Âu Cơ – Lạc Long Quân mà sau này chia ra 50 người con lên rừng và 50 người con xuống biển. Để kéo được trâu vàng Hồ Tây lên thì cần tập hợp lại hai nhánh con này, khôi phục bọc trăm trứng và kết nối lại với bộ cha mẹ.
Trong lịch sử Hồ Tây, có một người đã kéo được trâu vàng về Hồ Tây. Huyền tích Kim Ngưu được ghi trên tấm bảng vàng ngay cửa đền Kim Ngưu nằm bên bờ Hồ Tây, rằng: Thần Trâu Vàng hồ Tây được truyền lại vào khoảng năm 1030 triều Lý. Ngày đó có vị thiền sư họ Phương, pháp danh Không Lộ, rất giỏi về nghề y, đã sang sứ nhà Tống chữa bệnh cho Hoàng tộc. Sau khi người nhà vua Tống khỏi bệnh, để tỏ lòng tri ân, vua Tống đặc ân cho sứ thần An Nam thích sản vật gì của Bắc quốc thì nhà vua sẽ tặng. Thiền sư Không Lộ tâu xin một ít đồng đen về đúc chuông kỷ niệm. Sau khi về nước, thiền sư cho đúc một quả chuông lớn, sau đó treo lên. Khi thỉnh, tiếng chuông ngân vang sang tận Bắc quốc. Trâu vàng của vua Tống ngỡ là tiếng mẹ gọi, phi thẳng sang nước Nam. Đến khu vực rừng lim ngoài kinh thành Thăng Long thì không còn tiếng ngân của chuông, Trâu vàng bị mất phương hướng, đã quần thảo khu rừng lim sụt thành hố nước mênh mông. Nhân sự kiện này, thiền sư cũng thả luôn quả chuông đồng đen xuống hồ, nơi đó chính là hồ Tây ngày nay.
Nhiều tỉnh đồng bằng sông Hồng nằm trong Thăng Long Tứ Xứ có sự tích về con trâu vàng này như ở Bắc Ninh, Hưng Yên, Thái Bình, Hà Nam, Nam Định
Thiền sư Không Lộ kéo được con trâu vàng về Hồ Tây bằng cách đánh chuông đồng đen, mà tạo ra tác dụng như y tập hợp đàn con thành bọc trứng để về với cha mẹ.
Tưởng tượng Âu Cơ và Lạc Long Quân là cha tinh trùng và mẹ trứng, và bọc trứng này là phôi dâu, mà sau này làm tổ trong tử cung Âu Cơ, tạo ra con trâu vàng. Đồng đen chính là tử cung mẹ Âu Cơ và tiếng chuông đồng đen là thanh âm của lòng mẹ, nên sẽ gọi con trâu vàng về.
