RĂNG SỮA
Răng sữa là thuật ngữ để chỉ những chiếc răng đầu tiên của trẻ.
Số lượng răng sữa của trẻ em là 20 chiếc, gồm 10 răng hàm trên và 10 răng hàm dưới, gồm
– 4 răng cửa giữa (tương đương 4 răng cửa trưởng thành)
– 4 răng cửa bên (tương đương 4 răng cửa bên trưởng thành)
– 4 răng nanh, còn gọi là răng mắt (tương đương 4 răng nanh trưởng thành)
– 4 răng hàm thứ 1 (tương đương với 8 răng tiền cối trưởng thành)
– 4 răng hàm thứ 2 (tương đương với 8 răng hàm trưởng thành)
– 0 răng khôn (người trưởng thành có 4 răng khôn)
Mầm răng sữa đã xuất hiện từ giai đoạn phôi thai.
Răng sữa thường bắt đầu mọc ra rõ ràng khỏi lợi vào khoảng 6 tháng sau khi sinh. Một số em bé được sinh ra với chiếc răng đầu tiên. Một số khác bắt đầu mọc răng trước 4 tháng tuổi và một số khác sau 12 tháng. Nhưng hầu hết các bé bắt đầu mọc răng sữa vào khoảng tháng thứ 6.
Quá trình học răng sữa sẽ kéo dài trong hơn 2 năm cho đến khoảng 3 tuổi. Hầu hết, trẻ em đều có đủ 20 chiếc răng sữa khi 3 tuổi.
Răng sữa của bé thường mọc theo thứ tự như sau:
– Đầu tiên là răng cửa giữa hàm dưới : khoảng 5 – 10 tháng.
– Thứ 2 là răng cửa giữa hàm trên : khoảng 6 – 12 tháng.
– Thứ 3 là răng cửa bên dưới : khoảng 10 – 16 tháng.
– Thứ 4 là răng cửa bên hàm trên : khoảng 9 – 13
– Thứ 5 là răng hàm trên thứ nhất : khoảng 12 – 19 tháng.
– Thứ 6 là răng hàm dưới thứ nhất : khoảng 12 – 19 tháng.
– Thứ 7 là răng nanh hàm trên : khoảng 16 – 23 tháng.
– Thứ 8 là răng nanh hàm dưới : khoảng 16 – 23 tháng.
– Thứ 9 là răng hàm thứ 2 hàm dưới : khoảng 20 – 33 tháng tuổi.
– Cuối cùng là răng hàm trên thứ 2 : khoảng 25 – 33 tháng.
Khi răng vĩnh viễn bắt đầu mọc, răng sữa sẽ rụng. Từ 6 tuổi, những chiếc răng sữa đầu tiên bắt đầu rụng. Trẻ sẽ thay hết răng sữa khi được khoảng 12 tuổi. Lúc này hàm răng vĩnh viễn vẫn chưa đầy đủ, đặc biệt chưa có răng khôn.
Trong thời kỳ mọc răng sữa, bé có thể xuất hiện các triệu chứng như
– Quấy khóc, bỏ bú
– Chảy nước dãi
– Phát ban trên da:
– Ho
– Cắn và gặm nhấm
– Xoa má và kéo tai
– Tiêu chảy
– Sốt
Thời kỳ bé mọc răng sữa là lúc khả năng miễn dịch của trẻ sơ sinh nhận được từ mẹ qua nhau thai đang giảm dần. Trong giai đoạn này, hệ thống miễn dịch của trẻ sơ sinh đang được thiết lập. Khi mọc răng sữa, trẻ dễ bị nhiễm trùng nhẹ. Bởi vì thay đổi này đang diễn ra nên các triệu chứng mọc răng có thể bị nhầm lẫn với một số căn bệnh
CUỘI – ĐỨA TRẺ RĂNG SỮA
Vòng đời răng sữa là một địa chi 12 năm và việc răng sữa rụng trùng vào năm 12 tuổi trùng với giai đoạn dứt căn của trẻ.
Toàn bộ giai đoạn thiếu niên và nhi đồng (tuổi chưa dứt căn) liên quan đến bú sữa và răng sữa. Một người quá độ tuổi này mà chưa dứt căn gọi là mặt búng ra sữa.
Các lễ tuổi đời trong giai đoạn 12 tuổi đều trùng với các chu kỳ sữa và răng sữa
– Lễ thôi nôi : Lễ cai sữa
– Lễ căn 3 tuổi : Lễ kết thúc mọc răng sữa
– Lễ căn 6 tuổi : Lễ bắt đầu rụng răng sữa
– Lễ dứt căn 12 tuổi : Lễ kết thúc rụng răng sữa
Cuội là biểu tượng cho đứa trẻ trong độ tuổi răng sữa.
Cuội là đá sỏi trên bờ biển mà Cuội cũng răng sữa, cho nên ca dao có một số bài nói về răng thằng Cuội.
Thằng Cuội ngồi mát trong trăng
Ma bắt thằng Cuội nhăn răng méo mồm
Thằng Cuội ngồi mát trong trăng : Thằng Cuội ngồi trong trăng, hay trong trong cung trăng là trong vòng tay mẹ, trong bầu vú mẹ. “Ngồi mát trong trăng” gợi đến câu “Ngồi mát ăn bát vàng”, bởi vì Cuội là đứa trẻ được cha mẹ lo cho toàn bộ bữa cơm, giấc ngủ, quần áo.
Ma bắt thằng Cuội nhăn răng méo mồm : Có hai thành ngữ liên quan đến “nhăn răng” là “khó nhăn răng” và “chết nhăn răng”. Cuội bị ma bắt nghĩa là “chết nhăn răng”. Răng tạo nên cấu trúc vững chắc cho miệng, nên “nhăn răng, méo mồm” cũng có nghĩa là rụng hết răng, thay răng sữa.
Ghép hai câu này nghĩa là Cuội đến tuổi thay răng sữa thì sẽ không còn có thể ngồi không ăn bám bộ mẹ hoàn toàn nữa. Bài này vẫn nói về sự kiện dứt căn, mà trong sự kiện này, đứa trẻ thiếu niên nhi đồng ăn bám, là Cuội chết đi, để một đứa trẻ dạy thì trưởng thành hơn xuất hiện.
Hỡi cô yếm trắng cổ là
Chồng cô cô bỏ ở nhà đi chơi
Thế gian chẳng có ai cười
Trong trăng có chú Cuội cười nhe răng
Trong trăng có chú Cuội cười nhe răng Cuội trong trăng là đứa trong vòng bầu vú mẹ, trong vòng tay mẹ, chỉ biết ăn chơi vô lo vô nghĩ (cười nhe răng). Người con gái có chồng mà bỏ nhà đi chơi thì cũng như là Cuội.
Em là con gái làng Keo
Em ra thách cưới, thách cheo với chàng
Xin chàng chín chiếc tàu sang
Mỗi tàu hai chiếc xà lan đi kèm
Tàu thì gạo trắng, gân bò
Tàu thì rượu nếp với vò rượu tăm
Lá đa hái giữa đêm rằm
Răng nanh thằng Cuội, râu cằm Thiên Lôi
Gan ruồi, mỡ muỗi cho tươi
Lại thêm chín chục con dơi góa chồng.
Răng nanh của lợn lòi phát triển dài ra trong các con lợn lòi trưởng thành, để giúp tìm kiếm thức ăn, tấn công kẻ thù và tự vệ. Răng hàm trên của trâu trưởng thành phát triển thành sừng trâu, là biểu tượng sức mạnh và sức chiến đấu của trâu. Có răng nanh là có sừng có mỏ, biết chiến đấu và tự vệ. Răng nanh của Cuội là rặng sữa, nên chủ yếu để bú mẹ, hút máu mẹ, ăn bám mẹ, nghĩa là về vật lý là có răng nanh, nhưng vì tinh thần là không có răng nanh. Vì Cuội không có răng nanh, nên bài thách cưới này toàn là nghịch lý.
RĂNG SỮA VÀ ĂN NÓI
Giai đoạn răng sữa (dưới 12 tuổi) liên quan đến việc “Học ăn học nói, học gói học mở”.
Về ăn có câu :
Thằng Cuội ngồi gốc cây đa
Ăn cơm với cá, thèm cà với dưa
Hình ảnh Cuội đầy đủ là Cuội ngồi gốc đa và cây đa trên cung trăng. Ca dao về Cuội có hai nhóm : Cuội ngồi gốc đa, Cuội trên cung trăng. Cuội ngồi trong trăng liên quan đến ăn bám mẹ, vì cung trăng là ẩn dụ về lòng mẹ. Cuội ngồi gốc đa liên quan nhiều đến ăn bám cha hơn. Ngoài ra cây đa và mặt trăng liên quan đến phần bánh nhau, gốc rễ của Cuội mà nuôi Cuội trong bào thai.
Bài thằng Cuội ăn nói về ăn vật lý và ăn bám
– Nếu Cuội còn bú sữa thì người ăn cơm, ăn cá, ăn cà, ăn dưa là mẹ Cuội, rồi chất dinh dưỡng của cơm, cá, cà, dưa được cho vào sữa
– Nếu Cuội đã ăn dặm và ăn đồ thường với cha mẹ được rồi thì Cuội tự ăn được những thứ đó, thì vẫn là mẹ Cuội chuẩn bị thức ăn cho Cuội ăn.
Về nói có câu :
Nói dối như Cuội
Thành ngữ nổi tiếng nhất về Cuội là “nói dối như Cuội”. nhưng trẻ còn răng sữa thì biết gì mà nói dối. Thứ nhất, đứa trẻ không làm gì mà vẫn có ăn, có mặc đầy đủ thì nhận thức của nó rất hạn chế, thì dù nó có nói thật thì cái sự thật ấy chỉ là theo nhận thức quá hạn chế của nó, cho nên chả khác nào nói dối. Thứ hai, đứa trẻ ăn đồ của cha mẹ như đồ của mình, mặc đồ cha mẹ như đồ của mình, ở nhà của cha mẹ như nhà của mình, nhưng việc của cha mẹ không phải việc của mình, giống thằng ăn cắp mà vừa ăn cắp vừa la làng, nghĩa là thằng nói dối.
