Mỗi vùng miền có giống chuối, phân biệt với nhau bởi
– Thân
– Củ
– Hoa
– Quả : Một số vùng miền gọi chuối già là chuối cho quả dài và chuối cau là chuối cho quả ngắn
CHUỐI TIÊU, CHUỐI GIÀ
– – Chuối tiêu theo kích thước thân
– – – Chuối tiêu lùn: Cây cao 1,2 – 1,5 m, cây mập; lá rộng bề ngang.
– – – – Chuối già lùn A Lưới
– – – – Chuối bà lùn (Quảng Trị)
– – – Chuối tiêu vừa: Cây cao trung bình 2 – 3,5 m.
– – – Chuối tiêu cao: Thân cây cao 2,5 – 5 m, chịu được khô hạn, quả to hơn
– – Chuối tiêu theo quả
– – – Chuối tiêu trắng (ruột trắng)
– – – Chuối tiêu hồng. Chuối tiêu hồng khi chín vỏ quả có màu vàng tươi, thịt quả màu vàng; còn chuối tiêu trắng thịt quả nhạt hơn; vào mùa hè khi chín vỏ quả vẫn giữ màu xanh, chín trong mùa đông thì vỏ có màu vàng. Về phẩm chất, chuối tiêu hồng tốt hơn chuối tiêu trắng.
– – Chuối theo vùng miền
– – – Chuối tiêu hồng (Khoái Châu, Hưng Yên)
– – – Chuối thanh tiêu, chuối thanh tiên, chuối bàn tay Phật,
– – – Chuối dã hương, chuối dạ hương, chuối già hương (Đồng Nai, Khánh Hoà)
– – – Chuối bà hương, ba hương (Huế)
Mẹ già như chuối ba hương,
Như xôi nếp mật, như đường mía lau.
Đường mía lau càng lâu càng ngát,
Xôi nếp mật ngào ngạt hương say.
Ba hương lây lất tháng ngày,
Gió đưa mẹ rụng, con rày mồ côi.
Mẹ già như áng mây trôi,
Như sương trên cỏ, như lời hát ru.
Lời hát ru vi vu trong gió,
Sương trên cỏ khó vỡ dễ tan.
Mây trôi lãng đãng trên ngàn,
Gió đưa tan, hợp, hợp, tan, nao lòng.
Bánh nhiều quá cũng kêu bánh ít
Chuối non nhớt cũng gọi chuối già
Trượng phu đối được mới là đáng khen
– Canh chua lét sao kêu canh ngọt
Cây cao nghệu cũng gọi cau lùn
Đối chơi với bạn anh hùng há thua
Ai đem con két vô vườn
Cho nên con két ăn buồng chuối tiêu
CHUỐI NGỰ
– Chuối ngự theo cây
– – chuối ngự tiến
– – chuối ngự mắn
– Chuối ngự theo quả
– – Chuối ngự trắng: khi chín vỏ vàng tươi, sáng bóng, quả to, dáng hơi tròn, thịt quả vàng, thơm.
– – Chuối ngự trâu: khi chín vỏ vàng nhạt, quả to, thịt quả vàng nhạt, không hương thơm.
– – Chuối ngự mít: khi chín vỏ mỏng và vàng đậm, quả nhỏ, dáng thon, thịt quả vàng hơi hồng, hương thơm ngát.
– Chuối ngự theo vùng miền
– – Chuối ngự Đại Hoàng, Lý Nhân, Hà Nam
Cầu Không thì lắm vịt con
Đại Hoàng chuối ngự, ai buôn cũng lời
Em như mía tiến vừa tơ
Anh như chuối ngự, còn chờ đợi ai?
Núi cao sông hãy còn dài
Thương nhau đã dễ mấy ngày gặp nhau
Con tôi buồn ngủ buồn nghê
Buồn ăn cơm nếp cháo kê thịt gà
Nhà còn có một quả cà
Làm sao đủ miếng cơm và cho con
Con tôi khóc héo, khóc hon
Khóc đòi quả thị méo trôn đầu mùa
Con thèm phẩm oản trên chùa
Con thèm chuối ngự tiến vua của làng
Con thèm gạo cốm làng Ngang
Con thèm ăn quả dưa gang làng Quài
Con thèm cá mát canh khoai
Con thèm xơ mít, thèm tai quả hồng
Con thèm đuôi cá vây bông
Thèm râu tôm rảo, thèm lòng bí đao
CHUỐI SỨ
– – chuối sứ trắng,
– – chuối sứ xanh
CHUỐI TÂY
CHUỐI LÁ
CHUỐI MẮN : Chuối mắn nhỏ hơn chuối tây, lớn hơn chuối ngự, có vỏ mỏng màu vàng, có vị ngọt nhưng hơi chua. Chuối mắn gắn với thành ngữ “ngón tay chuối mắn”
CHUỐI LỬA : Chuối lửa, hay còn có tên khác là chuối tím (thường gọi theo tiếng Êđê là M’tei pui) được biết đến là một giống chuối “cổ” ở Tây Nguyên, quả to, màu sắc rất bắt mắt, hương vị thơm ngon.
CHUỐI NGỐP :
– Chuối ngốp cao
– Chuối ngốp thấp
CHUỐI CƠM
CHUỐI CHÀ BỘT : Chuối chà bột có hình dáng gần giống với chuối tây. Tuy nhiên trên vỏ chuối có nhiều đốm đen, đốm xanh nhỏ rất đặc trưng. Chuối chà bột khi chín thường dẻo, bùi bùi, ăn rất ngọt.
CHUỐI BƠM (chuối bom)
CHUỐI NÀNG TIÊN
CHUỐI LÙN : Chuối lùn hay còn gọi là chuối ba lùn, là loại chuối nguồn gốc từ các khu vực nhiệt đới ở Đông Nam Á và Nam Mỹ. Ban đầu, loại cây này mọc hoang dại trong tự nhiên ở các khu vực nhiệt đới của Nam Mỹ và Đông Nam Á. Tại Việt Nam, chuối lùn phân bố rộng rãi ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long như Tiền Giang, Vĩnh Long, Đồng Tháp… Loại chuối lùn này đã tồn tại từ rất lâu trong thiên nhiên trước khi con người bắt đầu trồng và tạo ra các biến thể chọn lọc của nó để cải thiện chất lượng quả.
– Chuối lùn Tà Rụt huyện Đa Krông (Quảng Trị)
CHUỐI RỪNG : Chuối rừng hoa chĩa lên trên
– Chuối khé (Thái Nguyên) : hoa chỉa lên màu cam
– Chuối đuốc : hoa chỉa lên màu đỏ
– Chuối sen : hoa chỉa lên màu hồng
CHUỐI MỐC
– Chuối mốc, chuối nai (Quảng Nam)
CHUỐI MẬT : quả rất xơ, thường có góc cạnh chứ không tròn đều, thường được luộc để cho ra mật
– Chuối sáp (Hà Nội)
– Chuối mật mốc (Tân Long, huyện Hướng Hóa, Quảng Trị)
– Chuối mật lá (Miền Trung)
CHUỐI HỘT : Chuối hột còn gọi là chuối chát, chuối mỏ giang
Dao cùn rựa cụt
Đẵn cây chuối hột
Đút vào vườn quỳnh
Băm bầu băm bí
Băm chị thằng Ngô
Băm cô thằng bầu
Em thấy anh tương tư bệnh chắc,
em rước ông thầy thuốc Bắc,
em sắc hai chục chén còn lại một phân,
bỏ thêm một lát gừng sống,
một đống gừng lùi,
một nùi chuối hột,
một hộp đương quy,
một ky trái táo,
năm sáu chục trái cà na,
thần sa một lượng,
khoai sượng một chục,
măng cụt một trăm,
rau răm một đám,
cám một bao,
con gái lao rao mười hai đứa,
sứa lửa vài trăm,
lại thêm huỳnh liên, huỳnh bá, huỳnh cầm.
Uống ba thang mà anh không mạnh,
thì em đào hầm chôn luôn!
CHUỐI HỘT RỪNG
– Chuối hột rừng Kontum
– Chuối cô đơn của người Raglay, Ninh Thuận
CHUỐI TÁ QUẠ, CHUỐI TÁO QUẠ
– Chuối tá quạ, chuối táo quạ Cầu Kè, Trà Vinh
—o—o—o—o—o—-
Người Hà Nội – Chuyện ăn, chuyện uống một thời: Chuyện chuối Hà Nội
Cách phân biệt các loại chuối ở Việt Nam cực đơn giản
Giới thiệu các loại chuối hiện nay và cách phân biệt từng loại chuối
