TRỒNG CHUỐI
– Trồng cây chuối
CHUỐI & CAU
– Chuối sau, cau trước
Đã mía sao lại mía lau, hỡi chàng?
– Chuối mà cau còn khá,
Mía mà lau cũng chưa lạ, em ơi!
Cá mà bò mới sự ngược đời,
Đã rắn lại hổ, thế thời thiếu chi.
– Đầu làng có cây chuối
Cuối làng có cây đa
Ngã ba có cây đại hồng
Con gái chưa chồng trong lòng hớn hở
Con trai chưa vợ ruột tợ trái chanh
Ngó lên mây trắng trời xanh
Thương ai cũng vậy thương anh cho rồi
– Đầu giồng có bụi chuối
Cuối giồng có cây đa
Ngã ba đường cái có cây tơ hồng
Con gái chưa chồng, cái lòng hực hở
Con trai chưa vợ, ruột thắt tầm canh
Ngó lên mây trắng trời xanh
Ưng đâu cũng vậy, ưng anh cho rồi
– Đầu làng có bụi chuối khô
Trông về xóm bắc, đôi cô chửa chồng
Cây cao gió đập đùng đùng
Ai về hướng ấy nhắn cùng đôi cô
CHUỐI & DỪA
– Dừa Bến Tre ba đồng một trái
Chuối Bến Tre một nải đồng ba
Ai biểu anh đến đây rồi lại đi ra
Để em thương, em nhớ, em chờ, em đợi, nước mắt sa vắn dài
LỰA CHUỐI
– Thiếp đà lựa chuối thiếp mua
Đèn nhang thiếp cũng lựa chùa thiếp tu
CÂY CHUỐI
– Trèo lên cây chuối cao tàu
Vừa đôi em lấy tham giàu mà chi?
CỦ CHUỐI
– Dân nghèo đi gặt lúa ma
Đi đào củ chuối sống qua tháng ngày
VỎ CHUỐI
– Trượt vỏ chuối
– Ăn chuối không biết lột vỏ
NHÚT CHUỐI
– Quanh năm nhút chuối, vại cà
Lưng còng long mỏi, cháy da sém mày
BẮP CHUỐI
– Mần lươn nấu cháo bẹ môn
Bắp chuối trộn ghém chẳng mong về nhà
KHÚC CHUỐI
– Bởi vì con heo nên phải đèo khúc chuối
Bởi vì con muỗi nên phải thả màn loan
Bởi vì chàng nên thiếp phải chịu đòn oan
Phụ mẫu nhà đay nghiến, thế gian chê cười
LÁ CHUỐI
– Sột soạt như lá chuối khô
Nghe đồn xóm dưới ba cô chưa chồng
Cô Mơ, cô Mận, cô Hồng
Ba cô chưa chồng, tôi thuận cả ba
– Sột soạt như lá chuối khô
Lòng em chỉ muốn đi ô với chàng
Chàng đưa khăn gói em mang
Đưa ô em đội để chàng đi không
Xa xôi cách mấy quãng đồng
Thì em cũng cố cất công đưa chàng
NẢI CHUỐI
– Chuối cả nải
– Lọng vàng che nải chuối xanh
– Cô dâu chú rể
Đội rế lên đầu
Đi qua đầu cầu
Đánh rơi nải chuối
Cô dâu chết đuối
Chú rể khóc nhè
Tè tè tè tè
Cô dâu vào bếp
Ăn vụng cơm nếp
Chú rể vào bếp
Đánh chết cô dâu!
– Một quan tiền tốt mang đi
Nàng mua những gì mà tính chẳng ra?
– Thoạt tiên mua ba tiền gà,
Tiền rưỡi gạo nếp với ba đồng trầu.
Trở lại mua sáu đồng cau,
Tiền rưỡi miếng thịt, bó rau mười đồng.
Có gì mà tính chẳng thông?
Tiền rưỡi gạo tẻ, sáu đồng chè tươi.
Ba mươi đồng rượu, chàng ơi!
Ba mươi đồng mật, hai mươi đồng vàng.
Hai chén nước mắm rõ ràng,
Hai bảy mười bốn, kẻo chàng hồ nghi.
Hăm mốt đồng bột nấu chè,
Mười đồng nải chuối, chẵn thì một quan.
BỤI CHUỐI
– Trăng lên khỏi núi, khuất bụi chuối con trăng mờ
Tiếng em ở chợ sao khờ bán buôn
– Anh nằm bụi chuối, anh rên
Miệng kêu bớ vợ, lấy mền đắp tao!
– Gió đưa bụi chuối te tàu
Chàng Nam thiếp Bắc làm giàu ai ăn?
– Gió đưa bụi chuối tanh bành
Ôm duyên đi bán đất thị thành nào hay
– Gió đưa tàu chuối tan tành
Em đem duyên đi bán bốn cửa thành không ai mua
– Gió đưa tàu chuối tanh bành
Bậu ôm duyên bậu bán, tứ diện thành đều hay
– Gió đưa bụi chuối tan tành
– Gió đưa bụi chuối sau hè
Con thơ tay ẵm tay bồng
Tay dắt mẹ chồng, nách cặp con dao.
– Gió đưa bụi chuối sau hè
Bụi môn trước cửa ai dè em hư
Gió đưa gió đẩy lá dừa
Lấy ai thì lấy xin chừa em ra
– Gió đưa bụi chuối sau hè
Chồng lết vợ què, đầy tớ quẹo tay
– Gió đưa bụi chuối tùm lum
Mẹ anh như hùm ai dám làm dâu
– Gió đưa bụi chuối chèm nhèm
Mẹ anh khó lắm, hổng thèm làm dâu
BẸ CHUỐI, TÀU CHUỐI
Thấy anh hay chữ, em hỏi thử đôi lời
Anh nhìn lên trời thấy sao mấy cái?
Trâu ngoài đồng đực, cái mấy con?
Chuối non mấy bẹ, chuối mẹ mấy tàu?
Đất Ba Xuyên một mẫu mấy sào?
Trai anh đối đặng, em mở rào cho anh vô
– Anh nhìn trời cao thấy sao nhiều cái
Trâu ngoài đồng đực, cái hai con
Chuối non sáu bẹ, chuối mẹ mười hai tàu
Đất Ba Xuyên một mẫu bảy mươi hai sào
Anh đà đối đặng, em mở rào cho anh vô
– Thấy anh nhiều ngôn ngữ
Em đây kết chữ thốt lên lời:
Sao trên trời sao lên mấy cái?
Nhái ngoài đồng bắt cặp mấy con?
Cây chuối con ốp tròn mấy bẹ?
Cây chuối mẹ tủa mấy tàu?
Trai nam nhơn anh mà đối đặng
Thời gái tơ đào em đưa má cho anh hun!
Thấy em hỏi bức
Đây anh đối lức kẻo em lừng:
Sao trên trời, sao vua chín cái
Nhái ngoài đồng bắt cặp hai con
Cây chuối con ốp tròn tám bẹ
Cây chuối mẹ màu mười tàu
Trai nam nhơn anh đà đối đặng
Vậy gái quần hồng em phải đưa má cho anh!
TÀU CHUỐI
– Chị em như chuối nhiều tàu
Tấm lành che tấm rách, đừng nói nhau nặng lời
– Thà nằm tàu chuối có đôi
Còn hơn chiếu tốt lẻ loi một mình
– Tiếng đồn cha mẹ anh giàu
Sao anh ăn bận như tàu chuối te
– Chuộng chuối, chuối lại cao tàu
Thương anh, anh lại ra màu làm cao
Xin đừng bắc bậc làm cao
Phèn chua em đánh nước nào cũng trong
TÀU CHUỐI TE
– Chiều chiều ra đứng ngõ sau
Hai tay rũ xuống như tàu chuối te
Tiếc công vun bón cây me
Me không có trái, chim nhè đậu lên
Tiếc công rày xuống mai lên
Mòn đàng đứt cỏ, không nên tự trời
Tưởng rằng kèo cột ở đời
Ai ngờ kèo rã cột rời tứ phương
Ngày nào em nói em thương
Như trầm mà để trong rương chắc rồi
Bây giờ khóa rớt chìa rơi
Rương long nắp vỡ bay hơi mùi trầm
– Sớm mai ra đứng sân sau
Hai tay xụi xuống như tàu chuối te
Tiếc công vun quén cây mè
Mè không ra trái, chim hòe đậu lên
Tiếc công lên xuống, xuống lên
Mòn đàng chết cỏ không nên tự trời
Tưởng rằng kèo cột ở đời
Ai hay cột ngã, kèo rời một phương!
BÀU CHUỐI
– Công anh trồng chuối lên bàu
Lá thời ai rọc, bỏ tàu bơ vơ
Công anh đắp đập be bờ
Để ai tháo nước làm lờ anh trôi
BÀU CHUỐI, TÀU CHUỐI
– Trách ai trồng chuối dưới bàu
Trái ăn, lá rọc, bỏ tàu xác xơ
BẮP CHUỐI
– Bắp chuối mà gói sầu đâu
Vừa đắng vừa chát, mời nhau làm gì?
ĐỌT CHUỐI
– Dòm lên đọt chuối so le
Thương em dĩ lỡ không dè em bỏ anh
– Đói lòng ăn đọt chuối ri
Đói năm, đói tháng chẳng phải đói chi một ngày
– Da em như đọt chuối non,
Lưng em thắt đáy như con tò vò
BUỒNG CHUỐI
– Một vò hai gáo thường tuông
Một chàng hai thiếp như buồng chuối sai
– Gió đưa buồng chuối sau hè
Đã lăm le cô chị, lại muốn dò dè cô em
CHUỐI NON, CHUỐI MẸ
– Chuối non chín bẹ, chuối mẹ chín tàu
Chê đây lấy đó có giàu hơn anh?
– Chuối khoe lòng chuối còn trinh,
Chuối ở một mình, sao chuối có con?
– Thấy anh hay chữ, em hỏi thử đôi lời
Anh nhìn lên trời thấy sao mấy cái?
Trâu ngoài đồng đực, cái mấy con?
Chuối non mấy bẹ, chuối mẹ mấy tàu?
Đất Ba Xuyên một mẫu mấy sào?
Trai anh đối đặng, em mở rào cho anh vô
– Anh nhìn trời cao thấy sao nhiều cái
Trâu ngoài đồng đực, cái hai con
Chuối non sáu bẹ, chuối mẹ mười hai tàu
Đất Ba Xuyên một mẫu bảy mươi hai sào
Anh đà đối đặng, em mở rào cho anh vô
– Thấy anh nhiều ngôn ngữ
Em đây kết chữ thốt lên lời:
Sao trên trời sao lên mấy cái?
Nhái ngoài đồng bắt cặp mấy con?
Cây chuối con ốp tròn mấy bẹ?
Cây chuối mẹ tủa mấy tàu?
Trai nam nhơn anh mà đối đặng
Thời gái tơ đào em đưa má cho anh hun!
Thấy em hỏi bức
Đây anh đối lức kẻo em lừng:
Sao trên trời, sao vua chín cái
Nhái ngoài đồng bắt cặp hai con
Cây chuối con ốp tròn tám bẹ
Cây chuối mẹ màu mười tàu
Trai nam nhơn anh đà đối đặng
Vậy gái quần hồng em phải đưa má cho anh!
– Em đố anh sao trên trời mấy cái
Nhái ngoài ruộng mấy con
Chuối non mấy bẹ, chuối mẹ mấy tàu
Đất Ba Xuyên một mẫu mấy sào
Anh mà đối được, em nhào em vô
– Sao trời trên sao Hôm, sao Mai hai cái
Nhái ngoài ruộng nhái đực nhái cái hai con
Chuối non chín bẹ, chuối mẹ mười tàu
Anh đã đối đặng em có nhào vô không?
CHUỐI NON, CHUỐI GIÀ
– Chuối non nhớt cũng gọi chuối già
Trượng phu đối được mới là đáng khen
– Canh chua lét sao kêu canh ngọt
Cây cao nghệu cũng gọi cau lùn
Đối chơi với bạn anh hùng há thua
CHUỐI KHÔNG CÀNH
– Ai làm cho chuối không cành
Cho anh không vợ cắn quanh mẹ già
Mẹ già như mẹ người ta
Thì anh có vợ trong nhà đã lâu
Mẹ anh ác nghiệt cơ cầu
Cho nên anh chịu âu sầu đến na
– Bao giờ cho chuối có cành
Cho sung có nụ, cho hành có hoa
Bao giờ chạch đẻ ngọn đa
Sáo đẻ dưới nước thì ta lấy mình
Bao giờ cây cải làm đình
Gỗ lim thái ghém thì mình lấy ta
– Bao giờ cho chuối có cành
Cho sung có nụ, cho hành có hoa
Con chim bay vụt qua nhà
Mà biết đực cái thì ta lấy mình
CHUỐI CHÍN CÂY
– Mẹ cha như chuối chín cây
Sao đấy chẳng liệu, cho đây liệu cùng
– Mẹ già như chuối chín cây,
Sao đó chẳng liệu cho đây liệu cùng
Khế với sung khế chua sung chát
Mực với gừng mực ngọt gừng cay
Đấy với đây chẳng duyên thì nợ
Đây với đấy chẳng vợ thì chồng
Dây tơ hồng chửa xe đã mắc
Rượu quỳnh tương chửa nhắp đã say.
CHUỐI XANH, CHUỐI CHÁT, CHUỐI NON, CHUỐI MỦ
– Chưa chồng chơi chốn chùa chiền
Chanh chua chuối chát chính chuyên chờ
– Sá chi một nải chuối xanh
Năm bảy người giành cho mủ dính tay
– Mủ dính tay anh chùi đọt cỏ
Đã thương nàng không bỏ được đâu
– Nam mô Bồ đề, Bồ Tát
Ông ăn chuối chát, ông ỉa không ra,
Ông nắm cột nhà, ông la làng xóm.
– Nhà em không hiếm chi hoa
Chanh chua, chuối chát, cải cà nhiều hung
Cây lê, cây lựu, cây tùng
Ba bốn cây đứng đó tứ tung một vườn
Sau hè có đám hành hương
Trong nhà có mấy cái rương đựng đồ
Đựng thời chén sứ, dĩa, tô
Gạo lúa nhe giã trắng nấu nồi đồng mắt cua
Bữa ăn chả lụa, nem chua
Đũa mun bịt bạc, có thua chỗ nào?
– Chuối chát măng chua
Bốn mùa anh chịu khổ
Em tu hành anh chỉ chỗ em tu hành
Kìa kìa hai vị Phật sanh
Cha già mẹ yếu em đành bỏ đi tu
– Chuối non giú ép chát ngầm
Trai tơ đòi vợ khóc thầm cả đêm
– Nghe vẻ nghe vè
Nghe vè trái cây
Dây ở trên mây
Là trái đậu rồng
Ðủ vợ đủ chồng
Là trái đu đủ
Cắt ra nhiều mủ
Là trái chuối chát
Mình tựa gà ác
Trái khóm, trái thơm.
Cái đầu chôm bôm
Là trái bắp nấu
Hình thù xâu xấu
Trái cà dái dê …
CHUỐI NGỰ
– Cầu Không thì lắm vịt con
Đại Hoàng chuối ngự, ai buôn cũng lời
– Em như mía tiến vừa tơ
Anh như chuối ngự, còn chờ đợi ai?
Núi cao sông hãy còn dài
Thương nhau đã dễ mấy ngày gặp nhau
– Con tôi buồn ngủ buồn nghê
Buồn ăn cơm nếp cháo kê thịt gà
Nhà còn có một quả cà
Làm sao đủ miếng cơm và cho con
Con tôi khóc héo, khóc hon
Khóc đòi quả thị méo trôn đầu mùa
Con thèm phẩm oản trên chùa
Con thèm chuối ngự tiến vua của làng
Con thèm gạo cốm làng Ngang
Con thèm ăn quả dưa gang làng Quài
Con thèm cá mát canh khoai
Con thèm xơ mít, thèm tai quả hồng
Con thèm đuôi cá vây bông
Thèm râu tôm rảo, thèm lòng bí đao
CHUỐI TIÊU
– Ai đem con két vô vườn
Cho nên con két ăn buồng chuối tiêu
CHUỐI SỨ
– Bánh cả mâm răng gọi là bánh ít
Trầu cả chợ răng nói trầu không
Trai nam nhơn đối đặng sẽ làm chồng nữ nhi
– Chuối không qua Tây răng gọi là chuối sứ
Cây không biết chữ răng gọi là thông
Nam nhơn đà đối đặng quyết làm chồng nữ nhi
CHUỐI BA HƯƠNG
– Mẹ già như chuối ba hương
Như xôi nếp mật, như đường mía lau
Đường mía lau càng lâu càng ngát
Xôi nếp mật ngào ngạt hương say
Ba hương lây lất tháng ngày
Gió đưa mẹ rụng, con rày mồ côi
Mẹ già như áng mây trôi
Như sương trên cỏ, như lời hát ru
Lời hát ru vi vu trong gió
Sương trên cỏ khó vỡ dễ tan
Mây trôi lãng đãng trên ngàn
Gió đưa tan, hợp, hợp, tan, nao lòng.
CHUỐI CHIÊN
– Biểu lẹ giùm mà không chịu lẹ giùm
Cái mặt chuối chiên mà làm duyên làm dáng
Cái mặt bánh tráng mà làm dáng làm duyên
CHUỐI HỘT
– Dao cùn rựa cụt
Đẵn cây chuối hột
Đút vào vườn quỳnh
Băm bầu băm bí
Băm chị thằng Ngô
Băm cô thằng bầu
– Em thấy anh tương tư bệnh chắc,
em rước ông thầy thuốc Bắc,
em sắc hai chục chén còn lại một phân,
bỏ thêm một lát gừng sống,
một đống gừng lùi,
một nùi chuối hột,
một hộp đương quy,
một ky trái táo,
năm sáu chục trái cà na,
thần sa một lượng,
khoai sượng một chục,
măng cụt một trăm,
rau răm một đám,
cám một bao,
con gái lao rao mười hai đứa,
sứa lửa vài trăm,
lại thêm huỳnh liên, huỳnh bá, huỳnh cầm.
Uống ba thang mà anh không mạnh,
thì em đào hầm chôn luôn!
CHUỐI NƯỚC
