CHA MẸ XỨ SỞ

Trúc hiệp cùng mai cho tài xứng sắc
Đêm hôm khuya khoắt anh nói tắt một lời
Mẹ cha đồng đạo đất trời
Duyên ta sum hiệp trọn đời anh nuôi

—o—

Công cha như núi Thái Sơn

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra

Một lòng thờ mẹ kính cha

Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con

—o—

CHA MẸ TRỨNG TINH TRÙNG

Công cha nghĩa mẹ cao dày
Cưu mang trứng nước những ngày còn thơ
Nuôi con khó nhọc đến giờ
Trưởng thành con phải biết thờ song thân

—o—

Thờ cha mẹ ở hết lòng
Ấy là chữ hiếu dạy trong luân thường
Làm trai nết đủ trăm đường
Trước tiên điều hiếu đạo thường xưa nay
Công cha đức mẹ cao dài
Cưu mang trứng nước những ngày ngây thơ
Nuôi con khó nhọc đến giờ
Trưởng thành con phải biết thờ hai thân
Thức khuya dậy sớm chuyên cần
Quạt nồng ấp lạnh giữ phần đạo con.

CHA MẸ MANG THAI

Chàng ơi: ơn thầy ba năm cúc dục
Nghĩa mẹ chín tháng cưu mang
Ai đền ơn cho thiếp
Mà nhủ thiếp trao ân tình

—o—

Ơn cha nặng lắm ai ơi,
Nghĩa mẹ bằng trời, chín tháng cưu mang.

—o—

Cha mẹ sinh dưỡng ra con
Cũng như trời đất nước non không cùng
Vẫn là một khí huyết chung
Chia riêng mày mặt trong lòng sinh ra
Bào thai chín tháng mang ta
Kiêng khem bệnh tật ai hòa chịu chung

—o—

Năm xưa anh ở trên trời
Đứt dây rớt xuống làm người trần gian
Năm xưa anh vẫn đi hàn
Là nghề truyền kiếp tông đàng nhà ta
Anh hàn từ nồi bảy, nồi ba
Gặp cô mười tám đem ra anh cũng hàn
Cô này to lỗ, tốn than
Đồng đâu mà đổ cho giàn lỗ ni
Hết đồng anh lại pha chì
Anh hàn chín tháng, cô thì thụ thai
Sinh được thằng bé con trai
Về sau giống bố, gặp ai cũng hàn.

—o—

Con chị mang chín tháng không rầu
Con tui mang hai hòn dái nặng đầu quanh năm

CHA MẸ NUÔI THÂN

Xiết bao bú mớm bù trì
Đến khi con lớn, con đi lấy chồng
Có con đỡ gánh đỡ gồng
Con đi lấy chồng, vai gánh tay mang

—o—

Mẹ cho bú mớm nâng niu
Tội Trời thì chịu, chẳng yêu bằng chồng

—o—

Mẹ cha bú mớm nâng niu
Tội Trời đành chịu, không yêu bằng chồng

—o—

Ba năm bú mớm con thơ
Kể công cha mẹ, biết cơ ngần nào
Dạy rằng chín chữ cù lao
Bể sâu không ví, trời cao không bì

—o—

Nâng niu bú mớm đêm ngày
Công cha nghĩa mẹ coi tày bể non

—o—

Chẳng thà con giết mẹ đi
Chẳng thà con chết từ khi lọt lòng
Ba năm bú mớm ẵm bồng
Mong con khôn lớn đền công sinh thành
Tưởng con tuổi trẻ đầu xanh
Nên cơ nên nghiệp rạng danh cửa nhà
Nghe lời lừa phỉnh dèm pha
Bỏ bê nhà cửa con ra ở đồn
Ở đời cay đắng gì hơn
Theo Tây cướp nước phụ ơn sinh thành
Súng Tây con bắn người mình
Nhẫn tâm đến thế sao đành hỡi con

CHA MẸ PHẬT CHÚA

Cha già là Phật Thích ca,
Mẹ già đích thị Phật bà Quan âm
Nhớ ngày xá tội vong nhân
Lên chùa lễ Phật, đền ơn sinh thành

CHÍN CHỮ CÙ LAO – TỨC CỬU

—o—

Chín chữ cù lao

Tức cửu tự cù lao, chỉ công lao khó nhọc của bố mẹ. (Cù 劬: nhọc nhằn; lao: khó nhọc). Theo Kinh Thi, chín chữ cù lao gồm:

– Sinh – đẻ,

– cúc – nâng đỡ,

– phủ – vuốt ve,

– súc – cho bú mớm lúc nhỏ,

– trưởng – nuôi cho lớn,

– dục – dạy dỗ,

– cố – trông nom săn sóc,

– phục – xem tính nết mà dạy bảo cho thành người tốt, và

– phúc – giữ gìn.

—o—

Ba năm bú mớm con thơ
Kể công cha mẹ, biết cơ ngần nào
Dạy rằng chín chữ cù lao
Bể sâu không ví, trời cao không bì

—o—

Kim ô gần gác non Đoài
Cù lao chín chữ biết ngày nào xong

—o—

Cánh buồm bao quản gió xiêu
Ngàn trùng biển rộng, chín chiều ruột đau
Thương thay chín chữ cù lao
Ba năm nhũ bộ biết bao nhiêu tình

—o—

Niềm kim thạch, nghĩa cù lao
Bên tình bên hiếu, ở sao cho tuyền

—o—

Thương thay chín chữ cù lao
Tam niên nhũ bộ, biết bao nhiêu tình

Đây cũng là câu 585-586 trong truyện Lục Vân Tiên

—o—

Ru con con ngủ à ơi
Trông cho con lớn nên người khôn ngoan
Làm trai gánh vác giang san
Mẹ cha trông xuống, thế gian trông vào
Ru con con ngủ đi nào
Cù lao dưỡng dục biết bao cho cùng
Làm trai quyết chí anh hùng
Ra tay đánh dẹp, vẫy vùng nước non.

—o—

Ớ này em ơi! Em nghe cho kỹ
Xưa nay gái chẳng cưới chồng, trai không ở goá
Đoái thấy nàng xinh đà quá xinh
Buông lời vừa vỗ vế non
Nếu như nàng lo việc cháu con
Thời sao không kiếm nơỉ trao thân gửi thế
Trên đời bá công bá nghệ, dưới lại là tứ thứ tứ dân
Làm người sao khỏi chữ lương nhân
Mà nàng chịu để phòng không ở goá?
Sách có chữ rằng “phụ nhơn nan hoá”, ít kẻ yêu vì
Cho nên lấy phải phải luận phải suy, phải xem trong lóng đục
Đây đã phải thời phải lúc
Hay nàng còn cúc dục cù lao?
Để cho anh ngẩn ngơ ra vào
Thầm yêu trộm nhớ, dạ nào em bỏ anh!

CHÍN THÁNG MANG THAI