BIÊN
BIÊN CỦA CÁI GÌ ĐÓ MANG TÍNH VẬT CHẤT & CẤU TRÚC
– Các biên vật chất : Biên vải, biên sân,
– Các biên cấu trúc : Biên dọc, biên ngang,
– Các biên quốc gia : Biên giới, biên cảnh, biên tịch, biên ải, biên giới, biên cương, biên đình, biên khu, biên phòng, biên thuỳ, biên đảo …
BIÊN CỦA MỘT VẬN ĐỘNG
– Biên độ : Biên độ dao động, Biên độ lãi suất, Biên độ tỷ giá
– Vô biên
BIÊN TINH THẦN RA THÀNH CHỮ
– Biên tập
– Tục biên
– Cải biên, chỉnh biên,
– Biên soạn
– Biên kịch
– Biên thư
– Biên dịch
BIÊN : ghi nhận một sự việc, đặc biêt trao đổi buôn bán
– Biên lai
– Biên bản
– Biên nhận
BIÊN : HÀNH ĐỘNG LIÊN QUAN ĐẾN BIÊN VẬT LÝ
– Xuất biên
– Vượt biên
Nguyệt lạc ô đề sương mãn thiên
Giang phong ngư hỏa đối sầu miên
Canh khuya thao thức mạn thuyền
Biết người quân tử vượt biên chốn nào?
BIÊN : HÀNH ĐỘNG
– Biên tịch, tịch biên tài sản
– Biên chế, biên đội, định biên, giảm biên : Biên của tổ chức, biên của hội nhóm
BIÊN : NGƯỜI LÀM VỀ BIÊN
– Biên uỷ
– Biên tập viên, tổng biên tập,
– Chủ biên
BIÊN : Địa danh
– Long Biên
—o—
Lụa tốt xem biên
Người hiền xem tướng
—o—
Nhất biên trọng, nhất biên khinh
—o—
Đầy tớ thì đi xe hơi
Bố con ông chủ ra ga đợi tàu
Đầy tớ thì ở nhà lầu
Vợ chồng ông chủ gầm cầu Long Biên.
– Biên Hoà
Bước lên xe lửa Biên Hòa,
Tánh Linh anh tới đó, chắc là xa em.
– Trấn Biên
Dinh Trấn Biên rừng xanh đất đỏ
Bởi vận nghèo mới bỏ vô đây
Chiều chiều lên núi trông mây
Ngó về quê cũ nhớ cây da tàn!
—o—o—o—o—o—
BIỀN
BIỀN
– Biền : Bãi lầy ở biên sông, khi thủy triều lên thì ngập nước
– Ruộng biền
—o—
Mạ non bắt nhẻ cấy biền
Thương em đứt ruột, chạy tiền không ra
—o—
Mạ non đem cấy đất biền
Làm trai muốn vợ chạy tiền không ra
—0—
Mạ non mà cấy đất biền
Mưa hòa, gió thuận, có tiền cưới em
BIỀN
– võ biền
BIỀN : song đôi, đối nhau, cặp chẵn
– biền ngẫu, biền thể, biền văn : văn với câu chẵn và đối nhau đối xác
Động bể đông bắc nồi rang thóc
Động bể bắc đổ thóc ra phơi
—o—
Tìm em như thể tìm chim
Chim bay bể Bắc anh tìm bể Đông
—o—
Chim kêu núi Bắc, cá sầu biển Đông
– biền sản : cặp song sinh
BIỀN
– biền biệt : đi song song không gặp được nhau
BIỀN : Tên riêng
– Cao Biền
Lẩy bẩy như Cao Biền dạy non
—o—
Con nhạn xanh chắp cánh bay chuyền
Chồng em lẩy bẩy như Cao Biền dậy non
Sớm có chồng sao em muộn có con
Hẩm duyên xấu số em còn đứng không
Cao Biền ơi hỡi Cao Biền
Biền cao chi lắm cho phiền lòng ta
Bức tường giăng cách ly xa,
Chàng nam thiếp bắc kêu la thấu trời
—o—
Cao Biền chết tại đầm Môn
Trên sơn dưới thủy, trời chôn Cao Biền
—o—
Bước lên đèo Cả
Thấy mả ông Cao Biền
Có đôi chim hạc đang chuyền nhành mai.
—o—
Lấy chồng ghiền bằng ông tiên nho nhỏ
Trông vào ngọn đèn sáng tỏ hơn sao
Tay cầm tăm như Triệu Tử múa đao
Thân vắt vẻo như Khổng Minh xem sách
Tay luyện sái như Cao Biền luyện thạch
Hơn thở ra như Gia Cát cầu phong
Hết thuốc chạy rong như Tào Tháo bại trận Xích Bích!
—o—
—o—o—o—o—o—
BIẾN
– Biến :
Biết làm sao biến đặng cây kim
Ở trong bâu áo mà tìm lòng son?
– – – biến sắc, biến tướng, biến chất, biến hình
Ngọc sa xuống giếng, ngọc biến thủy tinh,
Gặp mặt nhau đây kết nghĩa chung tình,
Dẫu mà ăn quán ngủ đình cũng ưng.
—o—
Mong sao anh biến ra tằm
Em biến ra nống ta nằm chung chơi
Khi nào cho hợp hai nơi
Ghé tai nói nhỏ những lời thủy chung
– – – biến âm
– – – biến tính, biến tánh : Sanh tâm biến tánh
Gặp anh vô cớ em chẳng dám nhìn
Sợ chị lớn ở nhà, chỉ sanh tâm biến tánh, hốt hỏa lôi đình
Chỉ rình ngã ba, chỉ đón ngã bảy, không biết chết mình hay hại em.
– biến cố
– Biến dị
– Biến số >< Hằng số
– Biến động
– Biến đổi
—o—
Việc đời biến đổi ai hay
Thù nay thành bạn, bạn nay ra thù
Cũng thì một cuộc tiễn đưa
Gông cùm bên nớ, lọng cờ bên ni.
—o—
– Biến dời
—o—
Cực lòng nên phải biến dời
Biến dời lại phải gặp nơi cực lòng
—o—
– Biến mất
– Có biến
– Bất biến
– Tai biến
– Chính biến, nội biến
– Tiêu biến
– Cãi biến, chối biến
—o—
Cãi bay, cãi biến
—o—o—o—o—o—
BIỂN
– Biển
– – – Đáy biển >< Mặt biển
Mò kim đáy biển
—o—
Đường đi mặt biển chân trời
Biết đâu mà hẹn thiệt lời với em?
—o—
– – – Biển khơi (giếng khơi), biển sâu >< Biển cạn
—o—
Sông tôi chẳng có bóng thuyền
Mong gì hứng gió những miền biển khơi
Tủi lòng sông lắm thuyền ơi
Đừng chê thôn nhỏ ham nơi phố phường
—o—
Chừng nào biển cạn thành ao
Bắc cầu chiếc đũa mà trao ân tình
—o—
– – – Biển rộng, biển lớn …
Non cao vời vợi biển lớn mênh mông
Thương thay cho phận quần hồng
Vì duyên vì nợ nặng lòng tương tư
—o—
Trời cao biển rộng
—o—
Ngó lên trời, trời cao lồng lộng
Ngó xuống biển, biển rộng chơi vơi
Rạng ngày mai mỗi đứa một nơi
Bưng chén cơm lên để xuống, không vơi hạt nào
Đêm nằm mộng mị chiêm bao
Tiếc vườn hồng én liệng, để vườn đào quạnh hiu
– – – Biển bạc
—o—
Rừng vàng biển bạc
—o—
Miền Nam biển bạc, rừng vàng
Ghi công Chúa Nguyễn mở mang cơ đồ
– – – Biển động >< Biển lặng
– – – Bão biển, gió biển, cát. biển,
– – – Sinh vật biển, cá biển
– – – Ngoài biển
– – – Ven biển
Ai về vườn nhãn Bạc Liêu
Cho tôi nhắn gởi đôi điều vấn vương
Rằng vùng ven biển thân thương
Nhớ người đi mở đất góp công xây đời
– – – Đi biển, ra biển, xuống biển
Chèo thuyền ra biển mà trông
Gió đưa sóng lượn, người không thấy người
—o—
Ăn rồi nhong nhóng ở nhà
Muốn đi xuống biển sợ hà ăn chân
– – – Đổ biển :
Giấm thanh đổ biển
—o—
Nhớ khi anh nói anh thề
Con dao lá trúc đặt kề tóc mai
Bây giờ anh đã nghe ai
Con dao lá trúc, tóc mai thẹn thùng
Bây giờ không vẫn hoàn không
Giấm thanh đổ biển mấy thùng cho chua
Nói ra thiên hạ hồ đồ
Tiếng tăm em chịu bao giờ cho vơi
Nói ra em chỉ thẹn lời
Kìa ông trăng sáng soi đôi cau vàng
—o—
Đêm qua đêm lạnh đêm lùng
Đêm đắp áo ngắn, đêm chung áo dài
Bây giờ chàng đã nghe ai
Áo ngắn chẳng đắp, áo dài không chung
Bây giờ sự đã nhạt nhùng
Giấm thanh đổ biển mấy thùng cho chua
– – – Dân biển, kẻ biển >< Người nguồn
Anh thương em thì phải thương luôn
Đừng cho kẻ biển người nguồn Thuấn, Nghiêu
Em dặn chàng ai dỗ đừng xiêu
Ở sao có nghĩa như Kiều Nguyệt Nga
Vân Tiên mắc nạn đường xa
Thủy chung chờ đợi thiệt là sáu năm
– – – Biển sông
Biết ai đặng gửi má đào
Biển sông dễ lượng, lòng sâu khó dò
– – – Biển hồ : Biển hồ (Gia Lai), Biển Hồ Tây (Hà Nội).
Biển Tây Hồ thường ngày thường cạn,
Núi Lâm Sơn thường tháng thường cao;
Thuyền quyên ướm hỏi anh hào,
Sự tình thâm nhiễm, chàng tính làm sao cho thiếp nhờ?
– Khi anh ra đi thì biển hồ lai láng,
Chừ anh viếng lại, mần răng biển lại thành gò?
Sự tình thâm nhiễm, để anh so tháng ngày.
—o—
Trai anh hùng mắc nạn,
Giả như quốc trạng bị vây,
Ới mấy chị em mình ơi,
Lập cơ mưu đồ trận,
Ra biển hồ Tây cứu chàng
—o—
Kể từ ngày thiếp cách chàng xa
Như Vân Tiên lâm bệnh, Nguyệt Nga cống Hồ
Thiếp xa chàng, ruột héo gan khô
Hang Thương Tòng chàng đợi, chốn Biển Hồ thiếp thương
Sống làm chi cách trở hai phương
Liều mình thác xuống suối vàng gặp nhau
– Biển hiệu, biển chỉ đường, biển báo, biển số
– Biển thủ
BIỂN : XỨ SỞ
– Trời biển
Bấy lâu một bước anh không rời,
Bây giờ góc biển chân trời quản bao.
—o—
Động trời biển mới dậy theo,
Biển đâu dám động, biển leo trước trời
—o—
Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông nắng, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời yên biển lặng mới yên tấm lòng.
—o—
Chàng lên non thiếp cũng lên non
Chàng lên trời vượt biển thiếp cũng bồng con theo chàng
—o—
Hầm Hô có cá hoá rồng
Bâng khuâng nhớ đấng anh hùng họ Mai
Vá trời lấp biển còn ai?
Ngổn ngang đá chất lớp ngoài lớp trong.
—o—
Mẹ cha là biển là trời,
Nói sao hay vậy, đâu dám cãi lời mẹ cha
—o—
Đường đi mặt biển chân trời
Biết đâu mà hẹn thiệt lời với em?
—o—
Nói ra dạ giữ lấy lời
Đường xa mặt biển chân trời quản bao
—o—
Trăng lên vừa tới mái hiên
Thiếp thảm chàng phiền, có nhớ hay quên
Làm người phụ bạc sao nên
Trông xuống hổ đất, ngó lên thẹn trời
Nói ra dạ giữ lấy lời
Lênh đênh mặt biển chân trời quản bao
—o—
Gái chưa chồng trong lòng còn hớn hở
Trai chưa vợ ruột tợ trái chanh
Ngó ra biển rộng trời xanh
Ở đâu cũng vậy ưng anh cho rồi
—o—
Ngó lên trời, trời cao lồng lộng
Ngó xuống biển biển rộng thinh thinh
Ngó ra ngoài dạ buồn tình
Đêm nằm nước mắt nhỏ như bình trà nghiêng
Đêm nằm nước mắt triền miên
Áo em năm vạt ướt liền cả năm
– Biển : Đông – Tây – Nam – Bắc
– – – Biển Đông
Dã tràng xe cát biển Đông
Nhọc nhằn mà chẳng nên công cán gì
—o—
Biển Đông sóng dợn tư mùa
Ai cho em uống thuốc bùa em mê
—o—
Biển Đông sóng động có mùa
Giàu nghèo có lúc, được thua có hồi
—o—
Chỉ điều xe tám đậu tư
Đố ai câu đặng con cá ngừ biển Đông
—o—
Đem em ra bỏ xuống gành
Kéo neo mà chạy, sao đành anh ơi!
Đêm đêm góc biển chân trời,
Một mình em đứng, em ngồi em nghe.
Em nghe hết giọng con ve,
Đến lời con quốc gọi hè tiếc xuân.
—o—
Anh ra đi đi lính cho làng
Thượng văn hạ võ làm quan triều đình
Ra đi có tướng có binh
Lên lưng con tuấn mã ra kinh một hồi
Phò vua một dạ trên ngôi
Em tưởng anh có ngãi em ngồi em trông
Hay đâu anh bạc ngãi vong ân
Liệng ra biển Bắc trôi lần biển Đông
Bấy lâu tưởng ngãi vợ chồng
Hay đâu tát nước biển Đông một mình.
– – – Biển Bắc
Con cá buôi quạt đuôi ra biển Bắc
Bơi dọc lội ngang không chắc trở về
—o—
Mặt trời đã xế non Tần
Cá lui về biển Bắc, con hạc lần về núi xa
—o—
Nhạn về biển bắc, nhạn ơi
Bao thuở nhạn hồi để én đợi trông?
—o—
Rồng chầu biển Bắc, phụng múa Hà Tiên
Anh thương em gặp mặt thương liền
Tỉ như Lữ Bố, Điêu Thuyền thuở xưa
—o—
Mây xưa cũng bỏ non về
Em xưa cũng giã câu thề đó đây
Nhớ đành biết mấy tầm tay
Chim bay biển Bắc hoa gầy bãi Ðông
– – – Bể Bắc, Bể Đông
Động bể đông bắc nồi rang thóc
Động bể bắc đổ thóc ra phơi
—o—
Tìm em như thể tìm chim
Chim bay bể Bắc anh tìm bể Đông
—o—
Chim kêu núi Bắc, cá sầu biển Đông
—o—
Ai đi đâu đấy hỡi ai
Hay là trúc đã nhớ mai đi tìm?
Tìm em như thể tìm chim
Chim bay bể Bắc anh tìm bể Đông
Tìm bể Ðông thấy lông chim nhạn
Tìm bể cạn thấy đàn chim di
Ai mang nhân ngãi ta đi
Thì mang nhân ngãi ta về cho ta!
—o—
Sóng sầm sịch lưng chừng ngoài biển bắc
Giọt mưa tình rỉ rắc chốn hàng hiên
Em muốn làm lơ đi mà ngủ, ngủ cũng không yên
Sợ mưa già nước ngập, biết tựa con thuyền vào đâu
—o—o—o—o—o—
BIỆN
BIỆN : DÙNG HÀNH ĐỘNG ĐỂ GIẢI QUYẾT MỘT SỰ VIỆC – Biện pháp : biện pháp kỷ luật, biện pháp hành chính
– Biện lễ, biện rượu, biện việc ; lo lắng, sắp xếp, làm cho sáng tỏ việc gì đó
– Biện sự
– Bang biện
– Biện biệt
Nước đổ khó hốt cho đầy,
Thôi đừng biện biệt, chỉ hoài công thôi
BIỆN : DÙNG LỜI NÓI, CHỮ VIẾT ĐỂ LÀM RÕ MỘT SỰ VIỆC
– Biện minh, biện hộ, biện giải, biện luận, phản biện, bao biện, nguỵ biện, biện bác, biện bạch, tham biện, biện sĩ, hùng biện, luận biện, tranh biện, tư biện.
– Biện chứng: là 1 pp triết học phát triển theo 3 đoạn: đầu tiên có 1 ý tưởng là chính đề => sinh ra xu hướng vđ đối lập là phản đề. Cuộc tranh đấu giữa chính đề và phản đề diễn ra tới khi đạt đc 1 giải pháp nào đó => thành hợp đề. Đến lượt cái hợp đề này có thể trở thành 1 chính đề mới và tạo ra 1 phản đề mới…
BIỆN
– Biện thiệt : Phép chẩn đoán bệnh căn cứ vào lưỡi (chết, rêu, hình dạng, cử động).
BIỆN : Người làm công việc biện
– biện công, biện lí, biện lại, biện tuần : Chức vụ
—o—
Trách lòng Biện Nhạc chẳng minh
Làm cho con gái thất kinh thất hồn
Trách lòng Biện Nhạc làm kiêu
Làm cho con gái nhiều điều phiền lo.
—o—
Thôi đừng lấy chú biện tuần
Tuy rằng bóng bẩy nợ nần chan chan
Thà rằng lấy chú xẩm xoan
Công nợ chẳng có, hát tràn cung mây
—o—
Thôi thôi đã lỡ ra rồi
Bồng con ra ngồi coi thử giống ai
Cái mặt thì giống tuần Hai
Cái vai Tư Chõng, xương sống giống biện Tài
Chân mày giống Tám Lịch
Cái đít giống hịt bầu Khuê
Cái đề giống Tư Đũi
Cái mũi giống Ba Hầu
Cái đầu lại giống Ba Phó
Còn cái chứng ngó thì thiệt giống Mười Trương
BIỆN : Địa danh
—o—
Ai lên Biện Thượng, Lam Sơn
Nhớ Lê Thái Tổ chặn đường quân Minh
—o—o—o—o—o—