CỐC VŨ
Hôm nay là ngày cuối cùng của tiết Cốc Vũ, để chuyển sang sang tiết Lập Hạ
CÁ ĐI ĂN THỂ
Mồng bảy cá đi ăn thề
Mồng tám cá về cá vượt vũ môn
Cá đi ăn thể trước khi vượt Vũ môn hoá rồng (núi Giăng Màn, Hương Sơn, Hà Tĩnh)
Vào một năm, trời hạn hán, vì số Rồng quá ít, không đủ làm mưa điều hoà cho khắp mọi nơi, Trời mới đặt ra một kì thi kén các vật lên làm Rồng gọi là “Thi Rồng”. Khi chiếu Trời ban xuống, vua Thuỷ Tề loan báo cho tất cả các cư dân dưới nước tham gia vào cuộc thi. Cuộc thi có ba kì. Mỗi kì vượt qua một đợt sóng. Con vật nào đủ sức, đủ tài, vượt được cả ba đợt thì mới được hóa Rồng. Trong một tháng trời, đại diện của bao nhiêu loài thuỷ tộc đến thi đều bị loại cả vì không con nào vượt được cả ba đợt sóng. Sau có cá Rô nhảy qua được một đợt nhưng cũng bị rơi ngay. Rồi đến Tôm nhảy qua được hai đợt, ruột, gan, vây, vẩy, râu, đuôi, đã gần hoá Rồng, nhưng đến lượt thứ ba đuối sức ngã bổ xuống, nên từ đó lưng bị còng. Đến lượt con cá Chép vào thi thì gió thổi ào ào, mây kéo ầm trời. Cá Chép ta vượt luôn một hồi qua ba đợt sóng, và lọt vào cửa Vũ môn. Cá Chép đã vượt qua kỳ thi, lúc này vẩy, đuôi, râu, sừng mọc đủ, vóc dáng thật oai linh, thật đúng là thần Rồng. Cá chép hoá Rồng phun nước làm mưa, giúp sự sống đã hồi sinh.
Mùng Tám tháng Tư ở Thác Vũ Môn, nằm trên dãy núi Giăng Màn, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh, thường có mây mù dày đặc, không ai dám đến gần, vì đó là ngày chép vượt thác Vũ Môn hoá rồng. Cho nên phường chài thường bảo nhau, mấy ngày trước đó không bủa chài lưới. Người dân địa phương truyền tai nhau, nếu vào ngày cá chép vượt thác mà trời mưa, nước thác về nhiều, cá vượt thác hóa rồng, đồng nghĩa với năm đó mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu; còn ngược lại, sẽ là một năm đại hạn khốn khó, người dân cần có phương án phòng bị. Kinh nghiệm của người dân nơi đây giống hệt như kinh nghiệm ông bà ta truyền lại trong ca dao tục ngữ về ngày mùng Tám tháng Tư.
HỘI KHÁM
Mồng bảy hội Khám, mồng tám hội Dâu
Mồng chín đâu đâu trở về hội Gióng
Râm râm hội Khám
U ám hội Dâu
Vỡ đầu hội Gióng
Hội Khám Tên một lễ hội được tổ chức vào mồng 7 tháng 4 âm lịch hằng năm tại làng Ngọc Khám, xã Gia Đông, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, nhằm tôn vinh ba vị thần là Lạc Long Quân, Tri Sơn (Sơn thần) và Tri Thủy (Thủy thần). Trong lễ hội có các nghi thức rước Lạc Long Quân về đình, hội đồng Thành hoàng, tế lễ cầu mùa, đón trận mưa đầu mùa.
