SÔNG CỦA THĂNG LONG TỨ TRẤN
===
Vòng cung sông bên hữu ngạn sông Hồng – BA VÌ
1. Tô Lịch – Sông Sét – Sông Lừ – Sông Kim Ngưu – Cống Ngâu – Sông Thiên Phù
– Cửa sông Tô Lịch
– Cửa sông Thiên Phù
– Cửa cống Ngâu
– Cửa đền Đồng Nhân
2. Sông Nhuệ – Sông Châu Giang – cống Thần – Sông Sét – Tắc Giang – Ninh Giang – Nông Giang
– Cửa Chèm
– Cửa Tắc Giang – Cửa Hữu Bị
– Cừa Tuần Vường – Phương Trà – Lục Đầu Khê
3. Sông Đáy – Sông Tích – Sông Bùi
– Cửa Hát Môn
– Cửa Thần Phù
– Cửa sông Đáy
4. Sông Đà – Suối cái Hoà Bình – Suối cái Ba Vì
– Cửa Bạch Hạc
—o—o—o—
Các nhánh sông bên tả ngạn sông Hồng – TAM ĐẢO
1.
– Sông Đuống, Ngũ Huyện Khê, Hoàng Giang, sông Chàng, sông Thiếp – Sông Nghĩa Trụ – Ngã ba Dâu, Lục Đầu Giang
– Sông Luộc – Cửa Vường/Phương Trà
– Sông Trà Lý – Cửa Trà Lý
2. Sông Cầu – sông Công – Hồ núi Cốc – Suối Cái, suối Cửa Tử
3. Sông Phó Đáy – sông Cà Lồ – sông Phan – sông Tranh
– Cửa Bạch Hạc
– Cửa Hát Môn
4. Sông Lô – Sông Gâm
SÔNG
– Sông Cái, sông Hồng, Hồng Hà, Nhị Hà
– Sông Tô Lịch (Đông)
– Sông Kim Ngưu (Nam)
– Sông Nhuệ
– Sông Dâu
– Sông Nghĩa Trụ
– Sông Đuống
– Sông Ngũ Huyện Khê
– Sông Đáy
– Sông Châu Giang
– Sông Hoàng Giang
– Sông Cà Lồ
HỒ
– Hồ Tây
– Hồ Gươm
– Đại Hồ
ĐẦM
– Đầm Vân Trì
– Đại Từ, đầm Đại, hồ Linh Đàm
– Đầm Yên Sở
NÚI
– Núi Tản Viên, Ba Vì
– Núi Tam Đảo,
– Núi Nùng
– Núi Sưa
– Núi Sài Sơn (chùa Thày)
– Núi Đọi, Đọi Sơn (Sơn Nam)
– Núi Vồng (Sơn Nam)
CHÙA
– Thày
– Trăm Gian
– Trấn Quốc
ĐỀN
– Thăng Long Tứ Trấn
MIẾU
– Văn Miếu
– Võ Miếu
– Y Miếu
HOÀNG THÀNH
– Cửa Ô
PHỐ CỔ
CHỢ
– Chợ Bưởi
– Chợ Mơ
CẦU
– Long Biên
VÙNG
– THẬP TAM TRẠI
– BỒ ĐỀ
– LÁNG
KẺ
– Kẻ Chợ
– Kẻ Bưởi
– Kẻ Noi
NGƯỜI
– Thượng Kinh
SẢN VẬT
XỨ
– Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội
– Xứ Nam
– Xứ Bắc
– Xứ Đông
– Xứ Đoài
—o—o—o—
SÔNG HỒNG – HỒNG HÀ – SÔNG CÁI – NHỊ HÀ – NHI THUỶ
Khen ai khéo họa dư đồ
Trước sông Nhị Thủy, sau hồ Hoàn Gươm
—o—
Gương kia nỡ để bụi nhòa
Sông có Nhị Hà núi có Tản Viên
Thề kia sao để lỡ duyên
Trăng còn soi mãi vùng sen Tây Hồ
—o—
Đồng xanh sông Nhị chạy dài
Mây quang non Tản chiếu ngời Thăng Long
—o—
Nhị Hà quanh bắc sang đông
Kim Ngưu, Tô Lịch là sông bên này
—o—
Hồng Hà nước đỏ như son
Chết đi thì chớ, sống còn lấy anh
—o—
Ai về Hà Nội, ngược nước Hồng Hà
Buồm giong ba ngọn vui đà nên vui
—o—
Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương
Mịt mù khói tỏa ngàn sương
Nhịp chày Yên Thái, mặt gương Tây Hồ
—o—
Nhớ ngày hăm ba tháng ba
Dân trại ta vượt Nhị Hà thăm quê
Kinh quán, cựu quán đề huề
Hồ Tây cá nhảy đi về trong mây
—o—
Bực mình lên tận thiên cung
Bắt ông Nguyệt lão hỏi thăm vài lời
Nỡ lòng trêu ghẹo chi tôi
Lênh đênh bèo nổi mây trôi một thì
Biết người biết mặt nhau chi
Để đêm em tưởng ngày thì em mơ
Bắc Ninh cho đến Phủ Từ
Qua cầu sông Nhị ngẩn ngơ tìm người
Tìm người chẳng biết mấy nơi
Tìm ba mươi sáu phố thấy người ở đây. …
CẦU LONG BIÊN
Nghĩ xem cái nước Nam mình
Tây sang bảo hộ tài tình đến đâu?
Nghĩ xem tiền của ở đâu
Đưa ra mà bắc được cầu qua sông
Chả hay tiền của của chung
Đưa ra mà bắc qua sông Bồ Đề
Bắc cho thiên hạ đi về
Những cột dây thép khác gì nhện chăng
Tưởng rằng anh Pháp nghĩa nhân
Nào hay lấy của dân Nam làm giàu …
—o—
Cầu sắt mà bắc ngang sông
Chàng ơi sang tỉnh mà trông chẳng lầm
Hà Nội bắc sang Gia Lâm
Tính cây lô mét độ năm cây tròn
Họa hình Tây bắc ống nhòm
Ngắm đi ngắm lại xem còn cong không
Giở về hội nghị cộng đồng
Đến năm Mậu Tuất khởi công bắc cầu
Mộ phu khắp cả đâu đâu
Xây từ Ái Mộ bắt đầu xây ra
Bắc qua con sông Nhị Hà
Chia khoang làm nhịp, mười ba cột vừa
Lập mưu xây được bây giờ
Chế ra cái chụp để mà bơm lên
Bơm hết nước đến bùn đen
Người chết như rạ vẫn phải len mình vào …
SÔNG TÔ LỊCH
Nhị Hà quanh bắc sang đông
Kim Ngưu, Tô Lịch là sông bên này
—o—
Bao giờ đổ núi Tản Viên
Cạn sông Tô Lịch thiếp mới quên nghĩa chàng
—o—
Ở đâu thơm húng, thơm hành
Có về làng Láng cho anh theo cùng.
Theo ai vai gánh vai gồng
Rau xanh níu gót bóng hồng sông Tô
—o—
Sông Tô nước chảy quanh co
Phạm Công hiển hóa, âm phò quốc vương
—o—
Ở đâu thơm húng, thơm hành
Có về làng Láng cho anh theo cùng.
Theo ai vai gánh vai gồng
Rau xanh níu gót bóng hồng sông Tô
—o—
Nước sông Tô vừa trong vừa mát
Em ghé thuyền đỗ sát thuyền anh
Dừng chèo muốn tỏ tâm tình
Sông bao nhiêu nước thương mình bấy nhiêu
—o—
Sông Tô nước chảy quanh co
Cầu Đông sương sớm, quán Giò trăng khuya
Buồm tình vừa lúc phân chia
Tiếng ai như đã bên kia hẹn hò
—o—
Sông Tô nước chảy trong ngần
Con thuyền buồm trắng chạy gần chạy xa
Thon thon hai mũi chèo hoa
Lướt đi lướt lại như là bướm gieo.
—o—
Ngày ngày ăn bát cơm rang
Ăn con tép mại dạ càng long đong
Chim sầu cất cánh bay rông
Em nhớ nhân ngãi dốc lòng ra đi
Chàng đừng trách em ăn ở bất nghì
Cha cầm mẹ giữ chẳng đi được nào
Chàng đi vực thẳm non cao
Em mong tìm vào đến núi Tản Viên
Bao giờ lở núi Tản Viên
Cạn sông Tô Lịch thiếp mới quên lời chàng
—o—
Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương
Mịt mù khói tỏa ngàn sương
Nhịp chày Yên Thái, mặt gương Tây Hồ
—o—
Nhớ ngày hăm ba tháng ba
Dân trại ta vượt Nhị Hà thăm quê
Kinh quán, cựu quán đề huề
Hồ Tây cá nhảy đi về trong mây
SÔNG KIM NGƯU
Nhị Hà quanh bắc sang đông
Kim Ngưu, Tô Lịch là sông bên này
SÔNG ĐÁY
SÔNG NHUỆ
SÔNG CHÂU GIANG
Mây giăng trên ngọn non Vồng
Em nhớ thương chồng đứng bến Châu Giang
Bến Châu Giang thuyền ngang sóng ngược
Đỉnh non Vồng mây trước mây sau
Ai về có nhớ lời nhau?
—o—
Núi Đọi ai đắp mà cao?
Ngã ba sông Lệnh ai đào mà sâu?
Khen ai khéo bắt cầu Châu
Khéo bắc cầu Hầu cho cả đường quan
HỒ TÂY
Nhớ ngày hăm ba tháng ba
Dân trại ta vượt Nhị Hà thăm quê
Kinh quán, cựu quán đề huề
Hồ Tây cá nhảy đi về trong mây
—o—
Chàng về Hồ, thiếp cũng về Hồ
Chàng về Hồ Hán, thiếp về Hồ Tây
—o—
Kim thằng Quỷ, chỉ Tây Hồ
Ai yêu thì lấy chẳng vồ lấy ai
—o—
Đấy vàng đây cũng đồng đen
Đấy hoa sói trắng, đây sen Tây Hồ
Đấy em như tượng mới tô
Đây anh như người ngọc họa đồ trong tranh
Nước Tây Hồ vừa trong vừa mát
Đường chợ Bưởi lắm cát dễ đi
Cô kia bóng bẩy làm chi
Để cho anh ấy đi đi về về.
—o—
Gươm vàng rớt xuống hồ Tây
Công cha cũng trọng, nghĩa thầy cũng sâu.
—o—
Năm trai năm gái là mười
Năm dâu năm rể là đôi mươi tròn
Hai bên phụ mẫu song toàn
Rồi ra kéo được trâu vàng Hồ Tây
—o—
Ngồi trên bờ dốc buông câu
Trách ai xui giục con cá sầu không ăn
Cá không ăn câu anh vác cần về
Để ống lại đây
Đêm khuya thanh vắng hồ Tây
Anh thả mồi bận nữa, con cá này cũng ăn.
—o—
Trai anh hùng mắc nạn,
Giả như quốc trạng bị vây,
Ới mấy chị em mình ơi,
Lập cơ mưu đồ trận,
Ra biển hồ Tây cứu chàng
—o—
Mùa xuân dạo bước Tây Hồ
Thiên duyên sao khéo tình cờ gặp em
Gánh hoa hoa lại tươi thêm
Hương xuân đậu xuống vai mềm thêm xuân
Nói xa chẳng ngại nói gần
Ước gì tôi được làm thân với nàng
—o—
HỒ GƯƠM
Về thăm Hà Nội quê nhà
Sông Hồng chở nặng phù sa ân tình
Tháp Rùa vẫn đẹp lung linh
Cầu cong Thê Húc in hình tháng năm
BỒ ĐỀ – SÔNG HỒNG
Nhong nhong nhong nhong
Ngựa ông đã về
Cắt cỏ Bồ Đề
Cho ngựa ông ăn
KẺ CHỢ – 36 PHỐ PHƯỜNG – SÔNG HỒNG, SÔNG TÔ LICH
Bực mình lên tận thiên cung
Bắt ông Nguyệt lão hỏi thăm vài lời
Nỡ lòng trêu ghẹo chi tôi
Lênh đênh bèo nổi mây trôi một thì
Biết người biết mặt nhau chi
Để đêm em tưởng ngày thì em mơ
Bắc Ninh cho đến Phủ Từ
Qua cầu sông Nhị ngẩn ngơ tìm người
Tìm người chẳng biết mấy nơi
Tìm ba mươi sáu phố thấy người ở đây. …
—
Hà Nội băm sáu phố phường
Hàng Bột, Hàng Đường, Hàng Muối trắng tinh
—o—
Hà Nội băm sáu phố phường
Hàng Gạo, hàng Ðường, hàng Muối trắng tinh
Từ ngày ta phải lòng mình
Bác mẹ đi rình đã mấy mươi phen
Làm quen chẳng được nên quen
Làm bạn mất bạn ai đền công cho
—o—
Nghìn thu gặp hội thái bình,
Trải xem phong cảnh khắp thành Thăng Long.
Phố ngoài bao bọc thành trong,
Cửa Nam, Giám, Bắc, Tây, Đông rõ ràng.
Ba mươi sáu mặt phố phường,
Hàng Giầy, Hàng Bạc, Hàng Ngang, Hàng Đào.
Người đài các, kẻ thanh tao,
Qua hàng thợ Tiện lại vào Hàng Gai.
Hàng Thêu, Hàng Trống, Hàng Bài,
Hàng Khay trở gót ra chơi Tràng Tiền
Nhác trông chẳng khác động tiên,
Trên đồn cờ kéo, dưới thuyền buồm giăng.
Phong quang lịch sự đâu bằng,
Dập dìu võng lọng, tưng bừng ngựa xe. …
ĐẦM ĐẠI TỪ – SÔNG TÔ LỊCH
Đầm Đại Từ hoa sen thơm ngát
Giếng Đại Từ nước mát trong xanh
Dòng Tô uốn khúc lượn quanh
Đất nuôi trẻ nhỏ lừng danh trong ngoài.
XỨ ĐÔNG – ĐOÀI – SƠN NAM – KINH BẮC
THANH TRÌ
Thanh Trì có bánh cuốn ngon
Có gò Ngũ Nhạc có con sông Hồng
Thanh Trì cảnh đẹp người đông
Có cây sáo trúc bên đồng lúa xanh
—o—
Đẹp nhất con gái làng Tranh
Chua ngoa làng Nhót, ba vành Kẻ Om
MƯA
Bất kỳ sớm tối chiều trưa
Mưa khắp Hà Nội mưa ra Hải Phòng
Hạt mưa vừa mát vừa trong
Mưa xuống sông Hồng, mưa khắp mọi nơi
Hạt mưa chính ở trên trời
Mưa xuống Hà Nội là nơi cõi trần
Giêng hai lác đác mưa xuân
Hây hẩy mưa bụi, dần dần mưa sa
Hạt mưa vào giếng Ngọc Hà
Hạt thì vào nhị bông hoa mới trồi
Tháng năm, tháng sáu mưa mòi
Bước sang tháng bẩy sụt sùi mưa Ngâu …
—o—
Mưa từ trong Quảng mưa ra
Mưa khắp Hà Nội mưa qua Hải Phòng
Hạt mưa trong thực là trong
Mưa xuống sông Hồng mưa cả mọi nơi
Hạt mưa vẫn ở trên trời
Mưa xuống hạ giới cho người làm ăn
Tháng Giêng là tiết mưa xuân
Đẹp người thục nữ thanh tân má hồng
Muốn cho đây đấy vợ chồng
Hay còn quyết chí một lòng chờ ai?
Tháng Giêng bước sang tháng Hai
Mưa xuân lác đác hoa nhài nở ra
Tháng Hai bước sang tháng Ba
Mưa rào mát mẻ nở hoa đầy cành …
