Cấu trúc khung xương của mồm miệng
- Trần miệng trên tính từ trước ra sau :
- Xương hàm trên
- Hàm răng
- Lưỡi ngang – phần trước
- Xương khẩu cái
- Lưỡi ngang – phần gốc lưỡi
- Lưỡi bên
- Xương chân bướm
- Lưỡi gà
- Lưỡi ngang – phần cuối gốc lưỡi
- Xương hàm trên
- Sàn miệng tính từ trước ra sau
- Xương móng
Phần sau của hàm răng/xương hàm dưới là khoang chứa lưỡi với sàn bằng cơ, chủ yếu là cơ lưỡi chứ không bằng xương
- Khung xương trước là hàm răng. Phần trước của khung xương này là khoang trước răng sau môi mép
- Khung xương sau là sụn nắp thanh môn. Phần nắp thanh môn là bên ngoài miệng, thuộc về hầu và họng.
Nếu coi khu vực trung tâm của mồm miệng là ngôi nhà chứa lưỡi
- Trần được giới hạn và đỡ bởi xương và răng
- Xương hàm trên
- Xương khẩu cái
- Xương chân bướm
- Mặt trước được giới hạn và đỡ bởi răng/xương
- Răng cửa, răng cửa bên
- Hai bên được giới hạn và đỡ bởi răng/xương
- Răng tiền hàm
- Răng hàm
- Góc giữa trước và bên được đõ bởi răng/xương
- Răng nanh nằm giữa răng mặt trước và mặt bên
- Sàn đỡ chính bởi cơ, chủ yếu là cơ lưỡi, cơ cằm, cơ hàm và cơ móng
- Mặt sau được giới hạn và đỡ chính bởi cơ khẩu cái
- Mặt bên được giới hạn và đỡ chính bởi cơ trâm, cơ móng và cơ khít hầu
Bên trên khung nhà là trần và móng
- Trần nhà là xương lá mía
- Móng nhà là xương móng
Danh sách xương
-
- xương hàm
- xương hàm trên 2 xương hàm đối xứng trái phải
- xương hàm dưới 1 xương hàm (xương quai hàm là một phần của xương hàm dưới)
- xương khẩu cái
- xương bướm – phần xương chân bướm
- xương móng
- xương lá mía
- xương hàm
Danh sách răng
- Mặt trước được giới hạn và đỡ bởi răng/xương
- Răng cửa, răng cửa bên
- Hai bên được giới hạn và đỡ bởi răng/xương
- Răng tiền hàm
- Răng hàm
- Góc giữa trước và bên được đõ bởi răng/xương
- Răng nanh nằm giữa răng mặt trước và mặt bên
Danh sách sụn mồm
- Sụn nắp thanh môn
Danh sách khớp
- Khớp vận động
- Khớp xương hàm dưới – xương thái dương
- Khớp xương chân bướm – sụn nắp thanh môn
- Khớp xương cố định
- Khớp xương hàm trên trái & xương hàm trên phải với
- xương lá mía
- Khớp xương hàm trên với
- xương khẩu cái (trần miệng và ổ mắt)
- xương gò má (mặt và ổ mắt)
- xương lá mía (sàn mũi, vách mũi)
- xương mũi (mặt)
- xương trán (mặt)
- xương lệ (ổ mắt)
- xương sàng (ổ mắt)
- Khớp xương hàm dưới với xương thái dương
- Khớp xương khẩu cái
- với xương hàm trên
- với xương chân bướm
- Khớp xương hàm trên trái & xương hàm trên phải với
Danh sách dây chằng
Dây chằng thuộc cấu trúc khớp bên trên nhưng tách ra cho rõ
- Dây chằng xương hàm dưới
- Dây chằng trâm hàm dưới (ôm lấy cạnh cằm)
- Dây chằng bướm hàm dưới ngoài (ôm lấy bao khớp)
- Dây chằng bướm hàm dưới trong (ôm lấy dường rãnh máu, thần kinh của cằm)
Cấu trúc cằm
-
-
- cằm chẻ đôi
- hai cằm
- cằm bạnh
- cằm vuông – cằm tròn – cằm nhọn hẹt – cằm dài
- cằm vô/cằm nhô – cằm lẹm/cằm thụt
-
Còn hơn lấy gái lẹm cằm, răng hô
Cấu trúc hàm
- Hàm vô, hàm vồ
- Hàm lệch
- Hàm vuông
Vận hành xương
-
- Nhai
– Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ
-
- Nghiến
– Trâu nghiến hàm, bò bạch thiệt
-
-
- Ghè
- Bạnh
- Tỳ
- Trễ
- Siết
-
Bệnh của hàm – cằm
-
- Sai quai hàm, sái quai hàm
– Hồn ếch ta đã về đây
Mãi năm khô hạn ta nay ở bờ
Ở bờ những hộc cùng hang
Tay thì cá giỏ, tay thì cần câu
Nó có chiếc nón đội đầu
Khăn vuông chít tóc ra màu xinh xinh
Nó có cái quạt cầm tay
Nó có ống nứa bỏ đầy cóc con
Nó có chiếc cán thon thon
Nó có sợi chỉ thon thon mà dài
Ếch tôi mới ngồi bờ khoai
Nó giật một cái đã sai quai hàm
Mẹ ơi lấy thuốc cho con
Lấy những lá ớt cùng là xương sông
Ếch tôi ở tận hang cùng
Bên hè rau muống, phía trong bờ dừa
Thằng măng là con chú tre
Nó bắt tôi về làm tội lột da
Thằng hành cho chí thằng hoa
Mắm muối cho vào cay hỡi đắng cay
-
- Đau xương hàm
- Gẫy xương quai hàm
- Hở hàm ếch
HÀM
– Vốn tôi có máu đau hàm
Cơm ăn thì đỡ, việc làm thì đau
Mãi năm khô hạn ta nay ở bờ
Ở bờ những hộc cùng hang
Tay thì cá giỏ, tay thì cần câu
Nó có chiếc nón đội đầu
Khăn vuông chít tóc ra màu xinh xinh
Nó có cái quạt cầm tay
Nó có ống nứa bỏ đầy cóc con
Nó có chiếc cán thon thon
Nó có sợi chỉ thon thon mà dài
Ếch tôi mới ngồi bờ khoai
Nó giật một cái đã sai quai hàm
Mẹ ơi lấy thuốc cho con
Lấy những lá ớt cùng là xương sông
Ếch tôi ở tận hang cùng
Bên hè rau muống, phía trong bờ dừa
Thằng măng là con chú tre
Nó bắt tôi về làm tội lột da
Thằng hành cho chí thằng hoa
Mắm muối cho vào cay hỡi đắng cay
Có bốn cô gái lộn chồng cả năm
Anh nguyền một tiếng thì lòng em ưng.
Thì em mới lấy được chồng thợ khay
– Câu đố : Người đi bừa, con trâu và cái bừa
Ba bà đi chợ Cầu Nôm
Bà đi sau rốt luôn mồm “Nhanh lên!”
Bà đi trước thì thiếu hàm trên,
Bà đi giữa thì thiếu hàm dưới,
Chỉ bà đi cuối là đủ hai hàm!
HÀM RĂNG
– Hàm răng mái tóc là gốc con người
Ngó xuống đất thấy hàm răng em xấu anh cũng phát rầu
Gá duyên anh muốn gá, sợ mỗi ngoáy trầu em ăn
Hàm răng em trắng, miệng cười giòn, anh mê.
Ta về ta nhớ hàm răng mình cười
Trăm quan mua lấy miệng cười
Mười quan chẳng tiếc, tiếc người răng đen
Cái răng đen ai khéo nhuộm cho mình
Để duyên mình đẹp, cho tình anh yêu
Trăm con ống sợi chỉ điều
Trăm con chỉ ấy buộc vào tay anh
Một duyên, hai nợ, ba tình.
TAY – HÀM
– Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ
CẰM
RÂU CẰM
Thấy đàn chim kếu kéo bầy sang thăm
Cò ta vểnh vuốt râu cằm
Kể bao nhiêu chuyện cà rằm cà ri
Em ra thách cưới, thách cheo với chàng
Xin chàng chín chiếc tàu sang
Mỗi tàu hai chiếc xà lan đi kèm
Tàu thì gạo trắng, gân bò
Tàu thì rượu nếp với vò rượu tăm
Lá đa hái giữa đêm rằm
Răng nanh thằng Cuội, râu cằm Thiên Lôi
Gan ruồi, mỡ muỗi cho tươi
Lại thêm chín chục con dơi góa chồng.
Tài chi mà lại mọc râu sái cằm
Tốt râu nặng cằm
Tham ăn với vợ, lằm bằm với con