Ai cũng bảo Hà Nội đẹp nhất vào mùa thu, mùa thu thể hiện được sâu sắc nhất đặc trưng của Hà Nội, trong nắng, trong gió, trong sắc, trong hương, trong cỏ cây hoa lá. Nhưng đẹp là một khía cạnh của kỳ diệu mà dường như không thể mô tả được thực sự và không phải ai cũng chạm vào được.
Trăng chỉ tháng, thu chỉ năm. Đó là cách nói của người xưa.
Vững vàng tháp cổ ai xây
Bên kia Thủ Thiện, bên này Dương Long
Nước sông trong dò lòng dâu bể
Tiếng anh hùng tạc để ngàn thu
Xa xa con én liệng mù
Tiềm long hỏi chốn, vân du đợi ngày
Ngàn thu, nghìn thu nghĩa là ngàn năm, nghìn năm.
Chín trăng cũng đợi, mười thu cũng chờ
Trăng chỉ tháng, thu chỉ năm là cách nói của người xưa. Chín trăng là chín tháng, mười thu là mười năm. Chín trăng mười thu là chín tháng mười năm
Hôm nay mười bốn, mai rằm
Chín tháng cũng đợi, mười năm cũng chờ
Trăm năm quyết đợi, quyết chờ
Dẫu mà tóc bạc như tơ cũng đành
Tháng tính theo trăng, nên đếm trăng rằm là đếm tháng. Năm tính theo thu, một năm chỉ có một đêm trăng rằm tròn nhất là vào trung thu, cho nên đếm năm cũng là đếm thu.
Sông sâu cá lội mất tăm
Chín tháng cũng đợi, mười năm cũng chờ
– Sông sâu cá lặn vào bờ
Lấy ai thì lấy đợi chờ mà chi
Hồng, thị và bưởi là các loại quả đại diện cho mùa thu. Thu cũng là hồng, bởi vì hồng là có mọi thứ của không thời gian bên trong nó.
Tháng giêng ăn tết ở nhà
Tháng hai cờ bạc, tháng ba hội hè
Tháng tư đong đậu nấu chè
Ăn tết Đoan Ngọ trở về tháng năm
Tháng sáu buôn nhãn bán trâm
Tháng bảy ngày rằm, xá tội vong nhân
Tháng tám chơi đèn kéo quân
Trở về tháng chín chung chân buôn hồng
Tháng mười buôn thóc, bán bông
Tháng một tháng chạp nên công hoàn thành.
Thu hương là hương mùa thu, mà cũng là hương của năm, bởi hương mùa thu có trong nó hương của bốn mùa.
Thu phương là cũng là năm phương, trong năm phương tám hương, nhưng thu phương là thu năm phương tám hướng về.
Bàn tay năm ngón là thứ để cầm nắm, để thu về con người của mình từ năm phương tám hướng. Bàn chân năm ngón cũng là để cầm nắm, chỉ là cầm nắm hay được cầm nắm bởi mặt đất và xứ sở.
Trung thu là giữa mùa thu, cũng là giữa năm. Trung Thu là Tết để thu cả năm về trong một cung trăng. Tết Trung Thu cũng là Tết Trung Nguyên, nên thu là thu nguyên cả năm về.
Vận hành của thu là năm, vận hành của năm là thu, nhưng mà thu này là thu nguyên, thu đủ, nghĩa là thu cả không gian cả thời gian, và năm cũng là năm nguyên, năm đủ, nghĩa là năm ngũ hành, năm âm dương, năm âm dương ngũ hành.
Mua thu có sự kỳ diệu.
Mùa thu có ba Tết liên quan đến ba thứ kỳ diệu
– Kỳ diệu của âm dương đại diện bởi âm dương nam nữ, âm dương tình yêu, Tết Ngâu hay lễ Thất Tịch 7/7 và âm dương sống chết, âm dương sinh tử lễ Vu Lan 15/7.
– Kỳ diệu của Tết Trung thu 15/8 khi vạn vật hợp nhất trong không thời gian, trong cây đa sự sống trong cung trăng.
– Kỳ diệu của Tết Trùng Cửu 9/9.
Nếu số 7 là sức bật, số 8 là sự tròn trịa, tròn đầy thì số 9 là sự chín chắn, chín muồi.
Kỳ diệu là điều ai cũng mong muốn trải nghiệm mà không định nghĩa cụ thể được nữa, nhưng sự kỳ diệu chỉ dành cho ba đối tượng
– Sự kỳ diệu của tháng 8 dành cho con trẻ.
– Sự kỳ diệu của tháng 7 dành cho những người yêu nhau, cho dù đó là mẹ yêu con hay nam nữ yêu nhau.
– Sự kỳ diệu của tháng 9 dành cho người trưởng thành, người chín chắn nhờ sự tự trải nghiệm và tự chiêm nghiệm. Khi chúng ta tự mình đi đến tân cùng của một tiến một tiến trình sống mà chúng ta thấu hiểu nó, thì chúng ta sẽ chạm vào điều kỳ diệu của sự sống.
Tết trùng cửu, sự kỳ diệu của sự chín chắn. Tết Trung thu là sự kỳ diệu của sự ngây thơ. Lễ Thất Tịch và Lễ Vu Lan là sự kỳ diệu của tình yêu.