Con cò nói riêng và các hình tượng chim nói chung gắn với rốn
– Rốn thân (1 hệ thống) :
– – – Con chim nhạn xanh : nữ dòng khí
– – – Con cò bợ : nữ dòng thổ
– – – Con cò xanh : nam dòng khí
– – – Chim quạ : nam dòng thổ
– Rốn rụng (1 mảnh) :
– – – Con cò bay lả bay la, bay từ cửa phủ bay ra cánh đồng,
– – – Cò bay thẳng cánh,
– – – Cò hương,
– Rốn trung tâm (2 mảnh) :
– – – Chim ô thước : nam
– – – Chim yến – hải yên : nữ thổ thuỷ
– – – Chim yến – yến anh, yến anh : nữ hoả khí
– Rốn nhau (3 mảnh – trước rốn, giữa rốn, sau rốn) :
– – – Con cò lặn lội bờ sông, gánh gạo đưa chồng tiếng khóc nỉ non
– Rốn tại điểm làm tổ (1 mảnh) :
– – – Chim quyên – thuyền quên : thổ
– – – Chim quyên : khí
– – – Chim khách : nam dòng thổ
Tập hợp tất cả các mảnh rốn và chuyển hoá được rốn
– Loan phượng
– Rồng xanh Thanh Long
– Bạch Hổ
RỐN RỤNG
– CON CÒ BAY LẢ BAY LA
Con cò bay lả bay la
Bay từ cửa phủ bay ra cánh đồng
—o—
Con cò bay lả bay la
Bay từ cửa tổ bay ra cánh đồng
Suốt mình trắng nõn như bông
Gió xuân thỉnh thoảng bợp lông trên đầu
Hỏi cò vội vã đi đâu
Xung quanh mặt nước một màu bao la
Cò tôi bay lả bay la
Bay từ cửa tổ bay ra cánh đồng
Cha sinh mẹ đẻ tay không
Cho nên bay khắp tây đông kiếm mồi …
—o—
Con cò bay lả bay la
Bay từ cửa tổ bay ra cánh đồng
Suốt mình trắng nõn như bông
Gió xuân thỉnh thoảng bợp lông trên đầu
Hỏi cò vội vã đi đâu
Xung quanh mặt nước một màu bao la
Cò tôi bay lả bay la
Bay từ cửa tổ bay ra cánh đồng
Cha sinh mẹ đẻ tay không
Cho nên bay khắp tây đông kiếm mồi
Trước là nuôi cái thân tôi
Sau nuôi đàn trẻ nên đời cò con
Một mai khôn lớn vuông tròn
Rủ nhau bay khắp nước non xa gần
Kiếm mồi tự lập lấy thân
Vẻ vang hãnh diện cho thân con cò
Mỗi ngày một lớn một to
Chớ đừng ỷ lại mà lo cậy người
Để cho nông vạc chê cười
Ấy tôi lấy thế làm vui tuổi già
Nên tôi bay lả bay la
Bay từ cửa tổ bay ra cánh đồng
—o—
CHIỀU CHIỀNG ÉN LIỆNG CÒ BAY
Chiều chiều én liệng cò bay
Ông voi bẻ mía chạy ngay vô rừng
Vô rừng bứt sợi mây vàng
Đem về thắt gióng cho nàng đi buôn
Đi buôn không lỗ thì lời
Đi ra cho biết mặt trời mặt trăng
—o—
Chiều chiều én liệng cò bay
Ông voi bẻ mía chạy ngay vô rừng
Vô rừng bứt sợi mây vàng
Đem về thắt gióng cho nàng đi buôn
Đi buôn không lỗ thì lời
Đi ra cho biết mặt trời mặt trăng
—o—
RỐN NHAU – CON CÒ LO ĂN LO MẶC CHO GIA ĐÌNH
Cái cò lặn lội bờ sông
Cổ dài mỏ cứng cánh cong lưng gù
Bãi xa sông rộng sóng to
Vì lo cái bụng đi mò cái ăn
—o—
Cái cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo đưa chồng, tiếng khóc nỉ non
Nàng về nuôi cái cùng con
Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng
Ở nhà có nhớ anh chăng?
Để anh kể nỗi Cao Bằng cho nghe
—o—
Cái cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo đưa chồng tiếng khóc nỉ non
Nàng về nuôi cái cùng con
Để anh đi trẩy nước non cùng người
Cho kịp chân ngựa chân voi
Cho kịp mọi người kẻo trễ việc quan
—o—
Cái cò lặn lội bờ ao
Hỡi cô yếm đào lấy chú tôi chăng?
Chú tôi hay tửu hay tăm
Hay nước chè đặc, hay nằm ngủ trưa
Ngày thì ước những ngày mưa
Đêm thì ước những đêm thừa trống canh
—o—
Cái cò lặn lội bờ sông
Hỏi cô má hồng lấy chú tôi chăng
Chú tôi hay tửu hay tăm
Hay uống trà đặc, hay nằm ngủ trưa.
RỐN THÂN
– HẢI YẾN HÀ THANH
– QỤA
Thấy đôi chim quạ ăn xoài chín cây
Quạ kêu ba tiếng quạ bay
Để bầy chim én đêm ngày chắt chiu
– CÒ XANH
Chờ nước cạn kiếm cá kiếm tôm.