Đây là hướng dẫn dành cho các bạn hoc sinh lớp thiền đặt bát hương mới tại nhà riêng hoặc nhà thuê của mình.
– Nhà riêng : Cho dù cha mẹ đẻ và cha mẹ chồng/vợ của chúng ta đều có ban thờ gia tiên, chúng ta vẫn nên tự đặt ban thờ tại nhà riêng của hai vợ chồng
– Chúng ta hoàn toàn có thể đặt bát hương gia tiên ở nhà thuê và mang theo bát hướng này nếu thuê nhà khác hoặc đến nhà riêng nếu sau này chúng ta xây nhà riêng.
Đồ cần chuẩn bị cho việc đặt ban thờ
– Ban thờ : Mua ban thờ gỗ mộc mạc hoặc sử dụng bàn gỗ có sẵn tại nhà. Bàn chỉ cần đủ rộng để chứa vừa đủ các đồ thờ và tiếp đất chắc chắn. Bàn không cần sơn son thiếp vàng, viết chữ hay trang trí. Không dùng ban thờ treo và không dùng bàn thờ quá to để phải trèo ghế, kiễng chân hay với lên khi cắm hương. Khi tư thế của người cắm hương không vững thì nghĩa là ban thờ cũng không vững. Không tách nhỏ quá nhiều loại ban thờ trong một ngôi nhà : Thống nhất ban thờ thiên, ban thờ Phật vào bát hương trung tâm của ban thờ gia tiên.
– Bát hương : Mua ba bát hương đồng hoặc sứ. Cần hỏi gia tiên loại bát sứ hay bát đồng thì phù hợp. Lựa chọn kích thước bát hương trung tâm phù hợp với cái bàn và ngôi nhà, ví dụ đường kính miệng 20cm, 18cm, 16cm, 14cm, 12cm …. Hai bát hương tổ cô ông mãnh và gia tiên có thể có kích thước tương đương hoặc nhỏ hơn một cỡ. Không cần mua bệ bát hương.
– Chén nước : Bằng đồng hoặc bằng sứ. Chén nước đựng rượu và đựng trà đều được, và nước được thay theo mỗi lần cúng. Số lượng chén nước bằng số lượng bát hương, nghĩa là 3 chén. Kích thước chén phù hợp với kích thước bát hương.
– Lư muối, gạo, nước : Lư bằng sứ. Kích thước nhỏ, phù hợp với kích thước bát hương.
– Bình hoa : Bình hoa bằng sứ, bằng gốm, bằng thuỷ tinh đều được. Một bình hay hai bình đối xứng đều được. Sử dụng bình hoa có sẵn của nhà mà vẫn dùng để cắm hoa cũng rất tốt, không có vấn đề gì cả.
– Ống hương : Có cũng được mà không có cũng không sao. Nếu không mua ống tre thì hương để ở ngăn kéo bàn hay ở mặt bàn thờ. Nếu mua ống tre, mua ống chất mộc và kích thước tương ứng với bình hoa, vì ống hương và lọ hoa lúc này đặt đối xứng trên ban thờ .
– Đĩa hoa quả : Không mua đĩa hoa quả mà dùng đĩa bình thường của nhà sử dụng cũng không sao. Không nên mua đĩa to có chân cao nếu như bát hương trung tâm nhỏ và thấp.
– Mâm cúng : Không mua mâm cúng mà dùng mâm nhôm thường, thậm chí không có mâm cũng không sao. Nếu có mâm cúng, nên mua mâm đồng và dùng mâm này ăn cơm hàng ngày luôn là tốt nhất. Khi cúng mặn, hạ lễ thì mang luôn mâm đồng xuống để cùng ăn như một bữa cơm bình thường. Mâm nhôm cũng dùng với ý nghĩa đồng tượng tự.
– Chuông bát : Hiểu và dùng được thì nên mua một chuông bát kích thước tương ứng với kích thước bát hương trung tâm và loại đúc thủ công bằng đồng đỏ. Tuy nhiên chuông bát có thể mua bổ sung sau.
Không nhất thiết phải đồng bộ chất liệu các đồ trên ban thờ như toàn đồ đồng, toàn đồ sứ, để có được sự đa dạng và cởi mở về năng lượng. Một số người cầu kỳ còn dùng đủ chất liệu kim (đồng), mộc (tre gỗ), thủy (thuỷ tinh và các loại bình lọ chứa được nước), hoả (đèn, lư), thổ (gốm, sứ) trên ban thờ. Những thứ đi theo bộ như bộ bát hương, bộ chén, bộ lư muối – gạo – nước phải đồng kiểu dáng và chất liệu. Đồ đựng nước nên dùng sứ, đồ hoả như bát hương hay đĩa nến có thể dùng đồng, nhưng không nhất thiết phải dùng đồ đồng.
Đặt ban thờ
– Đặt ban thờ tầng cao nhất (tầng áp mái) của nhà trên trục nhà, hoặc ở tầng ở thấp nhất (tầng mặt đất). Chúng ta tự mình chọn vị trí đặt ban thờ thì chính chúng ta cũng sẽ chủ động điều chỉnh được vị trí ban thờ trong trường hợp ví trí cũ chưa tối ưu.
– Tro bát hương : Tối ưu tự mua rơm, pha chút trấu nếp càng tốt, rồi tự đốt trên đất nhà để lấy tro đặt vào bát hương. Tuyệt đối không được cho bất kỳ cái gì vào tro bát hương như bùa ngải hay các loại cốt bát hương phức tạp như vàng bạc đá quý.
– Đồ ban thờ nên được rửa bằng nước tự nhiên, ví dụ nước mưa và phơi nắng trời cho khô, trước khi đặt lên ban thờ là tốt nhất. Có thể dùng khói đốt tro để xông thanh tẩy các đồ mới mua sau khi rửa.
– Không được đặt bất kỳ bùa trú, tượng và tranh ảnh nào lên bàn thờ, trừ ảnh và bài vị gia tiên. Đặc biệt, không đặt đồ của người ngoài lên ban thờ.
– Nếu thờ cúng cả cây dòng họ, sẽ không bao giờ đủ khả năng đặt đủ ảnh và bài vị của cả cây dòng họ trên ban thờ, mà chúng ta cần tự hiểu là ban thờ dành cho toàn bộ cây dòng họ, toàn bộ cửu huyền thất tổ. Ảnh gia tiên trên bàn thờ nói chung chỉ là ảnh chuyển từ ban thờ tang sang.
– Không cho phép bất kỳ người ngoài nào đụng chạm đến ban thờ và đưa vật lạ lên ban thờ, kể cả đó là sư thày hay pháp sư. Tro bát hương mua của người ngoài đốt cũng là một điều không nên rồi, cơ bản và lâu dài là tro bát hương cần do chính tay chúng ta đốt.
– Nếu ban thờ có ngăn kéo, chúng ta có thể để vào ngăn kéo hương, bật lửa và bản sơ đồ cây dòng họ mà mình làm.
Hướng dẫn cúng an ban thờ cho các bạn đặt ban thờ mới hoặc đã có ban thờ cũ
Cúng
– Cúng ngọt : Ngay sau khi đặt ban thờ chỉ cần cúng hoa quả địa phương tươi và mùa nào thì cúng hoa quả nấy hoặc một đĩa trầu cau. Hoa tốt nhất là hoa thơm trong vườn nhà tự trồng hoặc hoa tự mọc trên vùng đất mình sống. Quả tốt nhất cũng tương tự.
– Cúng mặn : Cúng mặn cùng ngày với cúng ngọt là tốt nhất, nếu không đợi vài ngày khi mình rảnh hơn, hoặc đến ngày rằm, mùng một hoặc ngày lễ gần nhất, thì cúng mặn
– Chén nước : Sử dụng nước uống được. Cầu kỳ thì một chén nước, một chén rượu và một chén trà. Đơn giản thì ba chén nước lọc.
Khấn
– Đốt hương : Với ban thờ có 3 bát hương thì thắp 1 nén hương mỗi bát hương, còn nếu chỉ có 1 bát hương thì 3 nén hương cắm chung vào 1 bát hương. Nếu có hướng dẫn khác từ gia tiên hay thần linh thì chúng ta làm theo.
– Khấn sau khi đốt nhang và trước khi cắm nhang như sau. Khấn rõ ràng và chậm, theo từng bát hương, từng vị của mỗi bát hương, và khấn đến bát hương nào, đến vị nào cần dừng lại để cảm nhận và tương tác :
– – – Bát hương trung tâm : Khấn Trời – Đất – Phật, Thần linh – Thần tài – Thổ địa, xin an bát hương, an ban thờ, an ngôi nhà, an gia đình
– – – Bát hương bên phải : Khấn gia tiên nội ngoại của tất cả những người đang sống trong ngôi nhà và của tất cả những người trong gia đình, gia tiên sẽ về và an theo từng tầng kiết giới của bát hương xin an thân, an gia đình, an chi họ, an dòng họ, an dòng tộc và an mộ phần
– – – Bát hương bên trái : Khấn bà cô ông mãnh, xin an thân, rốn, nhau, ối, xin được an quê hương, bản quán, đất nước, xứ sở
– Cắm hương
– Đánh chuông, nếu có chuông
– Cảm nhận
An bát hương, ban thờ
– Đứng yên hoặc ngồi yên trước ban thờ để cảm nhận.
– Nếu gia tiên và các vị thần linh về đông và mình cảm nhận được, thì hãy dựa vào từng bát hương để kết nối với các vị đó như
– – – thần tài, thổ địa, thần linh (bát hương trung tâm),
– – – bà cô, ông mãnh (bát hương trái)
– – – gia tiên nội ngoại theo từng thế hệ (bát hương phải)
– Thần tài và thổ địa sẽ hướng dẫn gia tiên và hướng dẫn chúng ta cần làm cái gì thì chúng ta làm thêm việc đó như thông các trục và mặt phẳng năng lượng của ban thờ, tạo kiết giới ban thờ cùng ngôi nhà….
– Nếu an ban thờ với cô giáo thì cô giáo cũng sẽ chỉ hướng dẫn tương tự, chúng ta vẫn tự làm việc trực tiếp với các vị xuất hiện tại nhà chúng ta.
– Nếu không có cô giáo cũng không nghe được hướng dẫn thì ngồi yên trước ban thờ hoặc ngồi ở phòng khác, đợi nhang tắt để hạ lễ.
Hạ lễ
– Không cần hạ hoa, mà chỉ cần thay hoa khi hoa tàn
– Hạ lễ đồ ăn sau khi nhang cháy hết, không để đồ cúng lại trên ban thờ cho đến khi nhớ ra, cho đến khi muốn ăn hoặc cho đến khi đồ ăn bị hỏng. Nên ăn hết đồ lễ trong vòng một ngày sau khi hạ lễ, mà không cần bỏ tủ lạnh để dự trữ. Hãy mua đồ ăn đơn giản với số lượng ít thôi, để có thể ăn hết đồ trong vòng một ngày sau khi hạ lễ là tốt nhất.
– Hạ nước uống : Dùng nước như dùng thức ăn, chứ đừng đổ nước đi. Uống nước, chấm nước trong các chén vào ấn đường của trẻ con trong nhà, ấn đường người mình hoặc dùng nước để tưới cây trong nhà đều được.
Lưu ý : Lễ mà không hạ và không dùng là lễ không kết thúc. Làm việc gì cũng phải kết thúc đúng nơi, đúng lúc và đúng cách.