Rươi là một loại giun đất nhiều chân, thân nhiều lông tơ, thường sinh ra ở những gốc rạ mục ở những chân ruộng nước lợ. Rươi thường sống ở vùng nước lợ, nơi có cửa sông, cửa biển. Một số loài nhỏ khác thuộc họ rươi thậm chí còn có thể sống trong môi trường biển. Rươi di chuyển bằng tơ chi bên, tuy nhiên rươi cũng khá ít di chuyển từ nơi này sang nơi khác, mà thường bị tác động bởi thuỷ triều và môi trường vùng cửa sông ven biển sóng mạnh.
MÙA RƯƠI : THÁNG 9, 10, 11, 12
Mùa rươi là khoảng tháng 9, tháng 10 âm lịch, đến cuối tháng 12, rươi sinh sản rất nhiều, bà con nông dân thường bắt về làm chả rươi và làm mắm rươi.
NGÀY 20-9 & 20-10 : là ngày có rươi và có cá trên cán đồng
Hai mươi tháng chín mưa rấp trộ rươi
Hai mươi tháng mười mưa rấp trộ cá
—o—
NGÀY 20-9 & 5-10 : là hai người nước lên, rươi xuất hiện
Tháng chín đôi mươi
Tháng mười mùng năm
—o—
Rươi và ruốc hay con tôm nhỏ là sản vật của đồng lúa ngập nước tháng 9 và tháng 10
Tháng chín ăn rươi
Tháng mười ăn ruốc
—o—
Tháng chín mưa rươi
Tháng mười mưa cữ
Rươi xuất hiện cùng với mùa mưa tháng 9
—o—
Tháng chín động rươi
Tháng mười động ra
Tháng ba động rạm
Rươi, ra và rạm đều là các sản vật của đồng ruộng khi có đủ nước
—o—
Bao giờ cho đến tháng mười
Bát cơm thì trắng bát rươi thì đầy
Tháng 10 là mùa gặt, ăn cơm gáo mới với rươi, rươi sống ở gốc rạ vừa gặt
—o—
Dù ai buôn bán trăm nghề
Ba mươi tháng chạp nhớ về vớt rươi
—O—
RƯƠI & MÂY, MƯA, BÃO MÙA ĐÔNG
Khi rươi dưới đất ngoi lên thì trời cũng có mưa bão, nên rươi xuất hiện là dự báo có mưa bão.
Con gì bé tí tì ti
Mình đi dưới đất, bóng đi trên trời
Một năm mất bận đi chơi
Đi thì lở đất long trời mới yên?
Không ăn chịu bão, thế gian cũng nhiều
MÓN ĂN RƯƠI
Tép riu ví với tôm tươi sao đành
VÍ VON VỀ RƯƠI
Trộm cắp như rươi
—o—
Nhung nhúc như rươi tháng 9
—o—
Một số người giải thích câu “trộm cắp như rươi” và câu “nhung nhúc như rươi tháng 9” nghĩa là “trộm cắp nhiều như rươi”. Thực ra rươi là một loại đặc sản, chỉ xuất hiện theo mùa ở một số vùng hạn chế, không phải một con vật xuất hiện tràn lan, nhưng một khi đã xuất hiện ở đâu thì chúng sẽ tạo thành cả đám dầy đặc, bởi vì mùa rươi nổi là mùa giao phối của chúng. Tóm lại, rươi nhung nhúc không có nghĩa là rươi phổ biến, rươi đại trà, rươi xuất hiện với số lượng lớn ở khắp nơi.
—o—
Trộm cắp nổi lên như rươi
—o—
Nứt lỗ rươi
—o—
“Trộm cắp nổi lên như rươi” nghĩa là cái cách trộm nổi lên giống cách rươi nổi lên. Đến mùa, hàng đám rươi nổi lên mặt nước, không rõ chúng xuất hiện từ chỗ nào dưới lòng sông để nổi lên bề mặt. Nghĩa là về mặt thời gian, rươi dường như xuất hiện đều đặn theo mùa, nhưng rươi từ đâu đến, từ tầng đất nào dưới lòng sông thì không ai biết. Trộm cắp cũng như vậy, chúng xuất hiện thình lình, nhân cơ hội trộm đồ, rồi biến mất.
Câu “trộm cắp nổi lên như rươi” tương tự như câu “nứt lỗ rươi” đều nói về cách rươi hay xuất hiện bất ngờ hay cái gì đó xuất hiện bất ngờ như rươi. Câu này tương tự như câu “nứt lỗ đất chui ra” hay “rạch trời rơi xuống”.
